Ostrowiec Świętokrzyski przekroczył próg starości

Starzejemy się w zastraszającym tempie.
I mimo, że zjawisko starzenia się społeczeństwa jest obecnie ważną kwestią społeczną, to jest poważnie zaniedbaną przez politykę społeczną. Niesie ze sobą szereg negatywnych skutków i wyzwań w sferze socjalnej, medycznej, ekonomicznej oraz kulturowej.
Jak podkreśla specjalista ds. strategii i polityki społecznej Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej (MOPS) w Ostrowcu Świętokrzyskim, Anna Gatkowska, problemy związane z podeszłym wiekiem są czynnikami zwiększającymi zagrożenie wykluczeniem społecznym osób z tej grupy wiekowej. Wraz ze wzrostem liczby osób starszych zwiększać się będzie liczba osób chorych, niepełnosprawnych wymagających systematycznej pomocy ze strony rodziny, instytucji oraz innych osób.
Starzenie się społeczeństwa jest następstwem z jednej strony ograniczenia dzietności. Z drugiej zaś wynika z obniżenia umieralności osób dorosłych, którzy w większym stopniu dożywają zaawansowanego wieku. Obecnie jak podaje zastępca naczelnika USC, Sylwia Janik, w Ostrowcu Świętokrzyskim i w gminie Bodzechów jest 8 osób mających 100 i więcej lat. Najstarsza mieszkanka naszego powiatu ma 104 lata. Widoczne jest również zjawisko podwójnego starzenia się. Wśród seniorów wzrasta liczba osób ?starych – starych?, czyli w wieku 75 ?89 lat, a następnie mających 90 lat i więcej – ?najstarszych – starych?. Ponadto prognozy demograficzne wskazują, że najszybszy przyrost dotyczyć będzie właśnie osób w późnej starości, tj. powyżej 80 roku życia.
Spowolnienie rozwoju demograficznego i znaczące zmiany w strukturze wieku mieszkańców jest obserwowane również na terenie Ostrowca Świętokrzyskiego.
-Do takich zmian nie jesteśmy w pełni przygotowani, ale mamy tego świadomość -mówi dyrektor MOPS, Magdalena Salwerowicz. Nasze działania idą w pierwszej kolejności w kierunku łagodzenia skutków nieubłaganych problemów demograficznych. W następnej będziemy stawiać, aby takich skutków nie było. Dlatego MOPS opracował i wprowadził do realizacji Program Wspierania Osób Starszych w Miejskim Ośrodku Pomocy Społecznej na lata 2016
?2020. Celem tego dokumentu jest wprowadzenie odpowiedniego systemu pomocy, dostosowanego do potrzeb tej grupy wiekowej na terenie naszego miasta. Program jest odpowiedzią na założenia polityki senioralnej w gminie Ostrowiec Świętokrzyski. Dokument wskazuje na złożone wsparcie dla seniorów i ich rodzin. Zapewnienie pomocy w ich miejscu zamieszkania, aby nie dopuścić do wyłączenia społecznego. Nasze działania pozwolą godnie się starzeć kolejnym pokoleniom.
Niestety, liczba mieszkańców naszego miasta systematycznie się zmniejsza. Widoczny jest spadek liczby dzieci i osób w wieku produkcyjnym. Znacząco natomiast wzrosła liczba osób w wieku poprodukcyjnym. Na dzień 31.12.2015 r. wynosiła 15.961 mieszkańców. W tej grupie 8.003 osoby mają 70 i więcej lat. Osoby starsze na terenie miasta Ostrowca stanowią 22,66 proc. w stosunku do ogólnej liczby mieszkańców (69.257 stan na dzień 31.12.2015 r.) Natomiast w stosunku do liczby mieszkańców w wieku produkcyjnym (44.940 stan na dzień 31.12.2015 r.) osoby starsze stanowią 35,51 proc.
-Według Edwarda Rosseta, o społeczeństwie demograficznie starym mówi się wówczas, gdy powyżej 12 proc. ogółu ludności stanowią osoby w wieku 60 lat i więcej -dodaje A. Gatkowska. Według normy ONZ starość demograficzna wyznaczona jest granicą stałą dla obu płci, tj. 65 lat. Przekroczenie wskaźnika 7 proc. dla ludności w wieku 65 lat i starszych w ogólnej strukturze społeczeństwa oznacza próg starości demograficznej. Natomiast przekroczenie 10 proc. wskaźnika świadczy już o zaawansowanej starości demograficznej.  Dane te wskazują jednoznacznie, że społeczeństwo Ostrowca Świętokrzyskiego przekroczyło próg starości demograficznej i to poważnie.
-Podstawową cechą osób starszych jest znaczny spadek aktywności i zdolności adaptacyjnych człowieka w wymiarze biologicznym oraz psychospołecznym -mówi A. Gatkowska. Postępuje ograniczenie samodzielności życiowej. Narasta zależność od otoczenia. Seniorzy systematycznie doświadczają licznych problemów, w tym choroby ograniczające sprawność fizyczną i umysłową, a także ubóstwo.  Sporadycznie się mówi przy tej okazji na temat ich samotności psychicznej. Braku towarzystwa drugiej osoby. Dzieci osób dożywających późnej starości niejednokrotnie mają już ok. 70 lat, problemy zdrowotne, brak umiejętności stosownego sprawowania opieki nad rodzicami, niskie świadczenia emerytalne. Niejednokrotnie członkowie rodziny pracują poza stałym miejscem zamieszkania, za granicą, a więc mają ograniczony kontakt. Nie zauważają problemów rodziców, a tym samym i zanik tej prawdziwej, rodzinnej więzi.
Szeroko pojęty konsumpcjonizm zaciera nieustannie te prawdziwe relacje tradycyjnej rodziny.
-Do realizowania programu  jesteśmy przygotowani -mówi M. Salwerowicz. Mamy dobrze wykwalifikowanych pracowników socjalnych i odpowiednio zorganizowaną pracę. W celu sprawnego zaopiekowania się osobami starszymi, przed laty został powołany Zespół ds. osób starszych i niepełnosprawnych oraz bardzo dobrze działający Dział usług opiekuńczych i specjalistycznych usług opiekuńczych. Od lat realizujemy pomoc pół-stacjonarną dla osób, które mogą i chcą uczestniczyć w zorganizowanych zajęciach poza miejscem zamieszkania. Na os. Pułanki działa Środowiskowy Dom Samopomocy. Na ul. Sienkiewicza funkcjonuje Dzienny Dom ?Senior ? WIGOR?. Odpłatność za te świadczenia jest niska i stosowna do możliwości seniorów. Placówki te powstały dla tych osób, które mogą i chcą wychodzić z domu. Mają one tam zorganizowany czas wolny, w tym zajęcia rehabilitacyjne, kulturalne, wycieczki, spotkania okolicznościowe i obiady dwudaniowe.
MOPS jest przygotowany na udzielanie pomocy seniorom, świadczenie usług opiekuńczych i usług opiekuńczych specjalistycznych w miejscu zamieszkania.
Zapewnia wsparcie rodzinom sprawującym opiekę nad osobami starszymi, niepełnosprawnymi i wymagającymi opieki osób drugich. Gwarantuje poradnictwo i doradztwo. Realizuje pracę socjalną na rzecz osób starszych stosownie do ich sytuacji. Placówka prowadzi monitoring sytuacji osób starszych pozostających w trudnej sytuacji rodzinnej, materialnej, zdrowotnej i z ograniczoną sprawnością do samoobsługi.
-Doskonalimy kadry MOPS-u z zakresu udzielania pomocy osobom w wieku 60+ oraz opracowujemy własne standardy w zakresie wspierania osób starszych i ich członków rodzin -mówi M. Salwerowicz. Będziemy się starać pozyskać finanse ze środków unijnych na profesjonalizację usług opiekuńczych.
Jak podkreśla dyrektor M. Salwerowicz, Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej będzie pracował nad dwoma nowymi zadaniami na rzecz osób starszych. Pierwsze – to powstanie Środowiskowego Domu Samopomocy – dziennego ośrodka wsparcia dla osób z zaburzeniami pamięci, a w szczególności z chorobą Alzheimera. Drugie – to rodzinne domy pomocy dla seniorów. To alternatywa dla dużych ośrodków opieki lub drogich prywatnych placówek. W takich domach osoby starsze znajdą odpowiedzialnych opiekunów, z którymi mogą nawiązać rodzinne relacje.
Zadania zawarte w programie są już realizowane w ramach zarówno zadań własnych gminy, jak i zleconych przez budżet państwa Miejskiemu Ośrodkowi Pomocy Społecznej. Do współpracy zaproszone są też organizacje pozarządowe: Polski Czerwony Krzyż, Fundacja Pomocna Dłoń, Polski Komitet Pomocy Społecznej, Bank Żywności.
Program Wspierania Osób Starszych w Miejskim Ośrodku Pomocy Społecznej w Ostrowcu Świętokrzyskim na lata 2016 ?2020 jest kolejnym krokiem gminy Ostrowiec Świętokrzyski do polepszenia sytuacji seniorów w naszym mieście. Mamy nadzieję, że stanie się sztandarowym elementem gminnego programu, który zespoli wszystkie działania na rzecz seniorów w naszym mieście.
(jbo)