Na „Kieleckiej Łączce” ekshumowano „Chłopaków” z Ostrowca i Szewny (zdjęcia)
Instytut Pamięci Narodowej rozpoczął pierwszy etap poszukiwań ofiar komunizmu na terenie Cmentarza przy ulicy Zagnańskiej w Kielcach.
To pierwszy etap prac, który zakończy się w tym roku, a kolejne badania i poszukiwania odbędą się wiosną przyszłego roku.
W miniony czwartek, po uprzednim wykopaniu jam grobowych, pokrywających się z planem kwatery nr 6, rozpoczęły się ekshumacje osób pochowanych na kieleckiej „Łączce”. Pierwszych ekshumacji dokonała grupa prof. Szwagrzyka. Ekshumowano m.in. 22-letniego Mariana Krzyszkowskiego i 24 – letniego Stanisława Staronia ps. „Grom”. Obaj byli członkami młodzieżowej organizacji podziemnej „Błyskawica”, działającej w Ostrowcu Świętokrzyskim.
-Oczywiście, nie mogło nas zabraknąć na „Kieleckiej Łączce”, gdzie znajdują się doły śmierci, a w nich pogrzebani są m.in. żołnierze podziemia niepodległościowego. To tu w latach 40. i 50. grzebano ofiary systemu komunistycznego, osoby zamordowane w Urzędach Bezpieczeństwa, w więzieniu w Kielcach, bądź stracone na podstawie haniebnych wyroków – opowiada reprezentujący Ostrowieckich Patriotów, Michał Ślusarz. -Było to dla nas bardzo ważne wydarzenie, ponieważ wśród żołnierzy, którzy mają być ekshumowani znajdowali się członkowie Organizacji Niepodległościowej „Błyskawica” wywodzącej się z Ostrowca Świętokrzyskiego. Na miejscu zobaczyliśmy przerażający widok… Nad mogiłami znajdował się śmietnik nie tylko cmentarny, lecz również różnej maści butelki, folie oraz stare naczynia. Rozmawialiśmy z przedstawicielem IPN i zadeklarowaliśmy swoją pomoc przy próbie zidentyfikowania członków Błyskawicy.
Prace ekshumacyjne prowadzone są w trudnych warunkach, w dość podmokłym terenie. Prowadzą je archeolodzy z Biura Poszukiwań i Identyfikacji Instytutu Pamięci Narodowej we Wrocławiu, którzy rozkopali dwa groby. Ekshumowane kości zostaną przekazane do Zakładu Medycyny Sądowej we Wrocławiu i Pomorskiego Uniwersytetu Szczecińskiego, gdzie będzie przeprowadzona identyfikacja i badania porównawcze z materiałem genetycznym zgromadzonym w banku genów pobranych od rodzin żołnierzy Podziemia Niepodległościowego.
Ostrowieccy Patrioci ustalili, że Marian Krzyszkowski, syn Jana, urodził się 9 stycznia 1930 roku w Szewnie. Zmarł 6 listopada 1952 roku w Kielcach. Z kolei Stanisław Staroń, syn Antoniego, urodził się 8 sierpnia 1928 roku w Ostrowcu Świętokrzyski, a zmarł 6 listopada 1952 roku. Na cmentarzu pozostanie jeszcze jeden z członków Błyskawicy – Wacław Wątroba ps „Srogi”, spoczywający w innym miejscu nekropolii na „Piaskach”. To syn Tomasza, urodził się 12 grudnia 1925 roku w Szewnie. Data i miejsce śmierci jest taka sama, jak swych innych członków Błyskawicy: 6 listopada 1952 roku, Kielce.
-Bardzo serdecznie prosimy wszystkie osoby, które mogą znać członków rodzin tych żołnierzy o kontakt z nami pod nr tel. 535-084-375 – mówi Michał Ślusarz. Jest to potrzebne do pobrania kodu DNA i dalszych badań.
Na „Kieleckiej Łączce” ekshumowano ponadto Bronisława Klimczaka, ps. „Sokół”. To zawodowy żołnierz 80. pułku piechoty, oficer kontrwywiadu, przedwojenny „dwójkarz”, żołnierz Armii Krajowej, więzień obozów w Majdanku i Gross Rosen, który został oskarżony po wojnie o szpiegostwo na rzecz Francji w słynnej sprawie André Robineau. Jako jedyny skazany został na karę śmierci. Ekshumacja objęła także 21-letniego Ludwika Machalskiego ze Staszowa, ps. „Mnich”, który stał na czele rozbitej przez Urząd Bezpieczeństwa organizacji niepodległościowej.
Dariusz Kisiel
