Rozmowa z sędzią Grzegorzem Matuszewskim. Ostrowiecki sąd bez tajemnic

Sąd Rejonowy w Ostrowcu Świętokrzyskim pracuje normalnie, sprawy są załatwiane w normalnym trybie i bez opóźnień.
Ani akcja protestacyjna pracowników Sądu, ani pewne braki kadrowe w obsadzie sędziowskiej nie wpłynęły negatywnie na obsługę interesantów oraz pracę Sądu.
–A propos akcji protestacyjnej. Proszę powiedzieć, jak przebiegała i jakie były jej skutki?
-W okresie przedświątecznym pracownicy Sądu Rejonowego w Ostrowcu Świętokrzyskim również przyłączyli się do ogólnopolskiego protestu. Jeżeli chodzi o samą formułę akcji protestacyjnej, to polegała ona na zorganizowaniu przez pracowników pikiety w budynku Sądu, domagającej się przy pomocy odpowiednio zredagowanych haseł ? transparentów – podwyżek uposażeń i odbywało się to w ramach 15-minutowej ,,przerwy śniadaniowej? ?mówi Prezes Sądu Rejonowego w Ostrowcu Świętokrzyskim, Grzegorz Matuszewski. Także na terenie budynku Sądu porozwieszane były komunikaty popierające żądania płacowe pracowników. Wspomniana akcja protestacyjna nie wiązała się ze zwiększoną absencją pracowników spowodowaną zwolnieniami lekarskimi bądź urlopami. Protest pracowników nie wpłynął w żaden sposób na jakość lub utrudnienia w obsłudze interesantów. Nie została także zdjęta z wokandy żadna ze spraw zaplanowana do rozpoznania w owym okresie, w tym w szczególności nie wynikły żadne utrudnienia dotyczące rozpoznania wniosków urlopowych na święta bożonarodzeniowe podopiecznych zakładów poprawczych czy młodzieżowych ośrodków wychowawczych. Sama akcja protestacyjna spotkała się ze zrozumieniem ze strony kierownictwa Sądu, jak i sędziów.

-Panie Prezesie, jaki był wpływ i załatwienie spraw w 2018 roku?
-Na przestrzeni ubiegłego roku do Sądu Rejonowego w Ostrowcu Świętokrzyskim łącznie wpłynęło 22.490 spraw, z czego załatwionych zostało przez naszych 17 sędziów oraz 2 referendarzy sądowych ponad 23.000 spraw i już te suche statystyczne dane pozwalają zobrazować skalę pracy wykonanej przez nasz Sąd. Na tym miejscu pragnąłbym zaznaczyć, iż w ostatnim okresie ,,utraciliśmy?? dwa etaty sędziowskie, było to spowodowane odejściem sędziów w stan spoczynku, przeto fakt zwiększenia załatwialności spraw w stosunku do wpływu, wiązać się musiał w oczywisty sposób ze zwiększeniem nakładu pracy wykonanej przez pozostałych sędziów. Praktycznie w żadnym z pięciu wydziałów orzeczniczych tutejszego Sądu nie nastąpiły zaległości
w rozpoznawaniu spraw i nastąpiła poprawa w zakresie efektywności postępowań sądowych. W sposób pozytywny ocenić należy również sprawność postępowania sądowego, gdyż ilość tak zwanych spraw ,,starych?, w których postępowanie przekracza trzyletni okres we wszystkich wydziałach ulega systematycznemu zmniejszeniu, co jest zawsze priorytetowym zadaniem ze strony kierownictwa sądu.Jeżeli chodzi o samą ilość spraw, które wpłynęły do Sądu, to w ostatnich kilku latach kształtuje się na mniej więcej podobnym poziomie i dotyczy to zarówno poszczególnych wydziałów orzeczniczych, jak i poszczególnych kategorii spraw.
–A jak należy tłumaczyć zwiększenie wpływu spraw w II Wydziale Karnym w kategorii przestępstw o ponad 400?
-Nie ma w tym nic tajemniczego, gdyż wzrost ten związany jest moim zdaniem z wprowadzoną ostatnio ustawową zmianą definicji przestępstwa niealimentacji. Wcześniej bow iem karane było- popularnie rzecz ujmując – unikanie obowiązku utrzymania rodziny cechujące się znamieniem uporczywości, obecnie zaś dla realizacji ustawowych znamion tegoż przestępstwa wystarcza sam fakt uchylania się przez zobowiązanego od płacenia zasądzonych alimentów przez chociażby li tylko trzymiesięczny okres. Opisana tu zmiana ustawy, stanowiąca swoisty ,,bicz na alimenciarzy?, wygenerowała w sposób znaczny zwiększenie się tej kategorii przestępstw. W pozostałych zaś grupach czynów karalnych ilość wpływających spraw praktycznie się nie zmieniła. Jako pozytywną tendencję zauważam zmniejszenie wpływu spraw z kategorii przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji (wypadki i kolizje drogowe), aczkolwiek nie zmieniła się praktycznie, mimo surowości grożących kar ilość czynów karalnych tyczących się prowadzenia pojazdów w stanie nietrzeźwości, bądź po użyciu alkoholu. Niepokój budzić może jedynie zwiększenie się ilości spraw przeciwko mieniu, aczkolwiek zwiększenie w zakresie przestępstw upatrywałbym w swoistym ,,spopularyzowaniu” tzw. oszustw internetowych.
-Wróćmy na chwilę do spraw kadrowych. Mamy nowego Wiceprezesa Sądu, a także referendarza sądowego?
-Zmiana na stanowisku wiceprezesa Sądu Rejonowego w Ostrowcu Świętokrzyskim nastąpiła w sierpniu ubiegłego roku. W związku z upływem drugiej czteroletniej kadencji dotychczasowej wiceprezes pani sędzi Iwony Waśniewskiej, na stanowisko wiceprezesa powołana została pani sędzia Justyna Burda. Pani wiceprezes Burda pełni aktualnie także funkcję przewodniczącego IV Wydziału Pracy. Z początkiem zaś bieżącego roku nasz Sąd zyskał nowy etat referendarza sądowego, które to stanowisko zostało już obsadzone. Pan referendarz orzeka w V Wydziale Ksiąg Wieczystych. Etat ten będzie stanowił poważne wzmocnienie w pracy wspomnianego wydziału szczególnie w kontekście przewidywalnego znacznego zwiększenia wpływu spraw do
Wydziału Ksiąg Wieczystych, spowodowanych przekształceniem dotychczasowego użytkowania wieczystego w prawo własności. Aktualnie nieobsadzonym pozostaje jedno stanowisko sędziowskie w naszym Sądzie. Wdrożona została formalnie procedura powołania na wakujące stanowisko sędziego, na które zgłosiło się siedmioro kandydatów. Mam nadzieję, iż w najbliższym czasie powołany zostanie nowy sędzia do naszego Sądu, co zaowocować musi jeszcze większym polepszeniem wyników pracy Sądu. Z mojej perspektywy bowiem jako Prezesa Sądu stabilność i pełna obsada kadry sędziowskiej w powiązaniu z dotychczasowym zaangażowaniem i doświadczeniem wszystkich sędziów Sądu Rejonowego w Ostrowcu Świętokrzyskim przekłada się w oczywisty sposób na szybkość, sprawność i efektywność postępowań toczących się przed sądem.

–Czy potwierdzi Pan informacje o zniesieniu Wydziału Pracy w Sądzie Rejonowym w Starachowicach i przejęciu zadań przez sąd pracy w Ostrowcu Świętokrzyskim?
-Mogę potwierdzić istnienie projektu zarządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie m.in. zniesienia Wydziału Pracy w Sądzie Rejonowym w Starachowicach. W przypadku gdyby projekt wspomnianego aktu prawnego wszedł w życie, Sądowi Rejonowemu w Ostrowcu Świętokrzyskim przekazane zostałyby do rozpoznania sprawy z zakresu prawa pracy z dotychczasowego obszaru właściwości Sądu Rejonowego w Starachowicach. Z uzyskanych przeze mnie ostatnio informacji wspomniana reorganizacja w zakresie zmiany właściwości miejscowej spraw pracowniczych może wejść w życie już w najbliższym czasie. W efekcie zwiększy się ilość spraw, w których procedował będzie i będzie właściwym miejscowo nasz sąd.
–Czy w naszym Sądzie rozprawy są rejestrowane za pomocą sprzętu do utrwalania obrazu i dźwięku?
-Stosowana w Wydziałach I Cywilnym, III Rodzinnym i Nieletnich oraz IV Pracy procedura cywilna z art. 157 kodeksu postępowania cywilnego wprowadza konieczność sporządzania protokołu z posiedzenia jawnego, a więc również i z rozprawy w postaci zapisu dźwięku albo obrazu i dźwięku. Tak zwany protokół elektroniczny funkcjonuje w praktyce we wspomnianych uprzednio wydziałach orzeczniczych obok tradycyjnego dotychczasowego protokołu pisemnego. Jeżeli ze względów technicznych utrwalanie przebiegu posiedzenia za pomocą urządzenia rejestrującego dźwięk albo obraz i dźwięk nie jest możliwe, protokół jest sporządzany wyłącznie pisemnie. Z uzasadnienia przepisów wprowadzających nowe rozwiązania wywnioskować można, iż protokół elektroniczny oraz protokół tradycyjny pisemny są wobec siebie, biorąc pod uwagę skutki prawne, równoważne. Po kilkuletnim już stosowaniu nowych rozwiązań z pewnością zauważyć można dużą pomoc w możliwości odwołania się do protokołu elektronicznego poprzez odtworzenie zapisu obrazu i dźwięku w przypadkach wątpliwych, przy ocenie zeznań świadka czy zachowania stron przed sądem. Z drugiej jednak strony sięganie do zapisu obrazu i dźwięku ma miejsce wybiórczo, łatwiejszy bowiem w dostępie i szybkości przeglądania akt sądowych jest protokół sporządzony w formie tradycyjnej. Nic nie stoi również na przeszkodzie z formalnego punktu widzenia zastosowaniu protokołu elektronicznego w postępowaniach karnych, w szczególności w postępowaniu w sprawach o wykroczenia.
-Dziękuję za rozmowę.