Mieszkamy w regionie o najwyższej depopulacji w Polsce. W Ostrowcu w ciągu 10 lat ubyło ponad 10% mieszkańców

Według wstępnych wyników Narodowego Spisu Powszechnego z  2021 roku liczba mieszkańców województwa świętokrzyskiego wyniosła 1 196,6 tys. osób i była o 6,6% niższa w porównaniu z wynikami spisu z 2011 roku. Była to najwyższa skala depopulacji w kraju. Dane te podał Urząd Statystyczny w Kielcach.

Mniej ludności odnotowano zarówno w miastach naszego regionu, jak i na obszarach wiejskich. Największy spadek liczby mieszkańców odnotowano w powiatach: ostrowieckim, skarżyskim i opatowskim (ponad 10% w każdym). Jedynym powiatem w województwie, w którym liczba ludności wzrosła, był kielecki (o 3,1%). Świętokrzyskie nie tylko się wyludnia, ale także starzeje. Średnio co piąta osoba miała 65 lat lub była starsza. Wiek środkowy (tzw. mediana wieku) wyniósł blisko 44 lata i był najwyższy w kraju. Najstarsi byli mieszkańcy powiatów skarżyskiego i ostrowieckiego, w których wiek środkowy przekroczył 46 lat, najmłodsi natomiast kieleckiego – 40 lat.

Wyniki spisu potwierdzają także, że dłużej pozostajemy na rynku pracy. Dwukrotnie zwiększyła się liczba pracujących, którzy osiągnęli wiek emerytalny (w wieku poprodukcyjnym). Jesteśmy lepiej wykształceni, bo od 2011 roku przybyło 27,0% osób legitymujących się wykształceniem wyższym.

W dniu 31 marca 2021 roku ludność województwa świętokrzyskiego liczyła 1196,6 tys. osób. Od ostatniego spisu powszechnego, tj. od dnia 31 marca 2011 roku, liczba ludności województwa zmniejszyła się o 6,6%, podczas gdy w całej Polsce o 1,2%. Skala depopulacji odnotowana w województwie świętokrzyskim była najwyższa w kraju. Liczba ludności najbardziej zmalała w powiatach: ostrowieckim (o 10,9%), skarżyskim (o 10,7%) i opatowskim (10,3%). Jedynym powiatem w województwie, w którym liczba ludności się zwiększyła, był kielecki (o 3,1%).

Porównanie wyników spisów z 2011 i 2021 r. pokazuje szybki proces starzenia się ludności. Trzy powiaty charakteryzowały się również najwyższym poziomem tego współczynnika w województwie w 2021 r. W skarżyskim współczynnik starości demograficznej wyniósł 23,7%, ostrowieckim –23,1%, a mieście Kielce – 22,9%. Najniższy współczynnik wystąpił natomiast w powiatach: kieleckim (15,7%), staszowskim (19,5%) i włoszczowskim (20,2%).

Wyniki spisu z 2021 r. pokazują zmiany, jakie zaszły w strukturze ludności według stanu cywilnego w stosunku do spisu z 2011 r. Najliczniejszą grupą wśród osób w wieku 15 lat i więcej nadal były osoby pozostające w związku małżeńskim, które stanowiły nieco ponad połowę tej populacji ‒ 55,8%, dla porównania w 2011 r. było to 57,2%. Relatywnie mniej niż 10 lat wcześniej odnotowano także osób owdowiałych, których udział obniżył się z 10,5% do 9,7% oraz kawalerów i panien (27,5%, wobec 27,7% w 2011 r.). Jedyną grupę, której udział zwiększył się w okresie międzyspisowym, stanowiły osoby rozwiedzione – wzrost z 4,0% w 2011 r. do 6,8% w 2021 r.

Odsetek żonatych mężczyzn był również nieco wyższy (56,6%) w porównaniu z zamężnymi kobietami (55,0%). Wynika to z wyższej umieralności mężczyzn, powodującej częstsze owdowienia kobiet. Odsetek wdów był ponad pięć razy wyższy w porównaniu z odsetkiem wdowców (odpowiednio 15,8% i 3,1%). Osoby rozwiedzione stanowiły w świętokrzyskim najmniej liczną grupę osób (6,2% mężczyzn i 7,3% kobiet). Struktura ludności według stanu cywilnego jest zróżnicowana w zależności od miejsca zamieszkania. Odsetek kawalerów na wsi był większy niż w miastach (35,1%, wobec 32,1%). Odmienną sytuację odnotowano dla panien. Stanowiły one 21,2% kobiet na wsi oraz 22,2% w miastach. Mieszkańcy wsi częściej niż mieszkańcy miast pozostawali w związku małżeńskim (57,3% osób, wobec 53,9%), a różnica ta bardziej widoczna była w przypadku kobiet (mężatki stanowiły 57,5% kobiet na wsi, wobec 52,1% w miastach).

W stosunku do 2011 r. odnotowano wzrost odsetka rozwiedzionych. Mniejszy był natomiast udział osób pozostających w związkach małżeńskich, kawalerów i małżeńskich, kawalerów i panien oraz osób panien oraz osób owdowiałych. Zjawisko rozwodów było zróżnicowane terytorialnie. Najwyższy udział osób rozwiedzionych w populacji w wieku 15 lat i więcej odnotowano w mieście Kielce (10% mieszkańców), a także w powiatach ostrowieckim (9%) i skarżyskim (9%), natomiast najmniejszy we włoszczowskim (4%).

Wstępne wyniki spisu wykazały, że na przestrzeni 10 lat prawie podwoił się w świętokrzyskim udział osób urodzonych za granicą. W 2021 r. 98,6% stałych mieszkańców naszego województwa wskazało Polskę jako kraj swojego urodzenia, natomiast 1,4% urodziło się poza obecnymi granicami Polski (w całym kraju było to 2,0%). Dla porównania w 2011 r. było to odpowiednio 99,3% i 0,7% ogółu ludności województwa. Zarówno wśród urodzonych w Polsce, jak i za granicą przeważały kobiety, przy czym ich udział był nieco większy w grupie osób urodzonych za granicą (52,4%, wobec 51,3% wśród urodzonych w kraju). W 2011 r. różnica ta była większa: kobiety stanowiły 55,7% osób urodzonych za granicą i 51,1% urodzonych w kraju. W 2021 r., podobnie jak 10 lat wcześniej, wśród urodzonych poza Polską dominowały osoby urodzone na terenie Europy. W Unii Europejskiej urodziło się 41% ogółu, a w innych krajach europejskich – 50%. Udział osób urodzonych za granicą był w świętokrzyskim niski niezależnie od powiatu. W żadnym nie przekroczył 2%.

Podobnie jak w skali kraju, w województwie świętokrzyskim w latach 2011-2021 odnotowano wzrost poziomu wykształcenia ludności. Według wstępnych wyników Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań w 2021 r. odsetek osób z wykształceniem co najmniej średnim wyniósł 55,0% (w 2011 r. – 46,1%). Znaczny wzrost (o 25,8%) został odnotowany w grupie osób z wykształceniem wyższym. W konsekwencji ich udział wśród ogółu ludności w wielu 13 lat i więcej zwiększył się z 16,2% w 2011 r. do 21,8% w 2021 r. Pomimo tego wzrostu pozostał jednak mniejszy niż w skali kraju, gdzie wyniósł 23,1%. W strukturze ludności według poziomu wykształcenia nadal dominowali absolwenci szkół średnich (łącznie z policealnymi) – w 2021 r. odsetek takich osób wyniósł 33,2% (w 2011 r. – 29,9%). W tej grupie wzrosła liczba osób z wykształceniem średnim zawodowym (o 8,0%), natomiast zmniejszyła się ze średnim ogólnokształcącym (o 6,2%). Znaczące miejsce w strukturze ludności według poziomu wykształcenia nadal zajmowało wykształcenie zasadnicze zawodowe. W 2021 r. udział osób o tym poziomie wykształcenia wyniósł 20,4%, jednak w stosunku do 2011 r. zaobserwowano spadek o 0,9 p.proc. W ciągu 10 lat istotnie obniżył się udział osób z wykształceniem podstawowym – z 21,2% w 2011 r. do poziomu 13,2% w 2021 r. oraz z wykształceniem gimnazjalnym – z 5,2% do 2,5%. Nieco wyższy był on natomiast w przypadku osób z wykształceniem nieukończonym i bez wykształcenia szkolnego (wzrost z 1,6% do 2,8%).

Struktura ludności według poziomu wykształcenia różni się w zależności od płci. W 2021 r. spośród ogółu mężczyzn 17,1% ukończyło szkoły wyższe. Udział ten był znacznie większy wśród kobiet i wyniósł 26,3%.

Wstępne wyniki NSP 2021 pokazują zróżnicowanie terytorialne poziomu wykształcenia ludności. Zdecydowanie najwyższy odsetek osób z wykształceniem wyższym odnotowano w mieście Kielce – 35,9% i był on wyższy od średniego wskaźnika dla województwa aż o 14,1 p.proc. Wyższy od przeciętnego udział osób z tym wykształceniem odnotowano tylko w powiecie skarżyskim (22,2%). Dla porównania najniższymi odsetkami osób posiadających wykształcenie wyższe charakteryzowały się powiaty kazimierski (13,1%) i opatowski (15,6%).

Opracował Dariusz Kisiel

Print Friendly, PDF & Email

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *