Mediacja – nie taki diabeł straszny

W dniu 20 października 2016 r. przypada Międzynarodowy Dzień Mediacji. Będziemy go obchodzili pod hasłem „Masz prawo do mediacji”. Z tej okazji w sądach, w okresie 17 –21 października 2016 r., odbędzie się kolejny Tydzień Mediacji, mający zachęcić do tej formy rozwiązywania sporów sądowych.– Pragnę zachęcić osoby, które zamierzają wystąpić do sądu o rozstrzygnięcie szeroko rozumianego sporu, do wstąpienia w tym czasie do Sądu Rejonowego w Ostrowcu Świętokrzyskim, aby uzyskać bliższe informacje na temat mediacji -mówi Prezes Sądu Rejonowego w Ostrowcu Świętokrzyskim, Grzegorz Matuszewski. W budynku sądu, czy to przy Biurze Podawczym, czy też w Punkcie Obsługi Interesanta, w Zespołach Kuratorskich będą dostępne broszury z informacją, czym jest mediacja, jaki jest jej cel i w jaki sposób można ją przeprowadzić. Ponadto na stronie internetowej sądu znajdują się linki do stron Ministerstwa Sprawiedliwości, Sądów Okręgowych, gdzie także zamieszczone są informacje o tej formie rozstrzygania sporów.
– Czy to prawda, że w budynku sądu będzie możliwe także spotkanie z Mediatorem, wpisanym na listę Stałych Mediatorów przy Sądzie Okręgowym w Kielcach?
-Tak. Będzie taka możliwość. Planujemy w dniu 17 października 2016 r., w godz. 12 -14, dyżur mediatora – Pani Jolanty Jędrzyszczyk. Jestem przekonany, że będzie to najlepsza forma dotarcia z konkretną wiedzą na temat mediacji do szerszego kręgu zainteresowanych. Pani Mediator obiecała, że spotka się z osobami, które taką chęć wyrażą, także w godzinach późniejszych lub w innym dniu. Myślę, że najlepszą formą zgłoszenia chęci spotkania z mediatorem będzie kontakt telefoniczny z pracownikiem sądu pod nr tel. 41 24 62 000 przed dniem 17 października 2016 r., lub też za pośrednictwem strony internetowej, gdzie wskazane są formy kontaktu Interesantów z sądem.
-Wielu z nas słyszało, że jest coś takiego jak mediacja, ale mało kto wie, czym jest mediacja?
-Mediacja to rozmowa stron, w trakcie której dąży się do rozwiązania konfliktu i znalezienia porozumienia pomiędzy stronami sporu. Podczas mediacji nie musi  dojść do pojednania. Mediacja ma pomóc w dojściu do porozumienia. Proszę wziąć pod uwagę, że mediator nie jest sędzią ani arbitrem. Wypracowane z udziałem mediatora między stronami sporu porozumienie musi być przez nie zaakceptowane i uznane za satysfakcjonujące. Mediacja jest procedurą, której można poddać każdy spór, także sprawę, która może być rozstrzygnięta przed sądem.
-W jaki sposób można skierować sprawę do mediacji?
-Zanim sprawa trafi do sądu, chodzi tu o sprawy cywilne, gospodarcze lub z zakresu prawa pracy, strony sporu same mogą zgłosić się do mediatora i zawrzeć umowę o przeprowadzenie mediacji. Gdy sprawa jest już w sądzie, w każdej kategorii spraw propozycja skierowania sprawy do mediacji może wyjść od sądu lub stron postępowania. W sprawach karnych sprawa do mediacji może być także skierowana przez prokuratora.
-Jak przebiega mediacja?
-Mediacja to rozmowa stron przed mediatorem, osobą posiadającą umiejętności i wiedzę w zakresie rozstrzygania sporów. Zakłada ona aktywne i  odpowiedzialne uczestniczenie w rozwiązaniu sporu. Taka mediacja może ograniczyć się do jednego spotkania lub kilku spotkań. Po zakończeniu mediacji sporządzany jest protokół z posiedzenia mediacyjnego. Gdy dojdzie między stronami do porozumienia, protokół taki przesyłany jest do sądu. W sytuacji, gdy inicjatorem mediacji są strony, taki protokół w sprawach cywilnych, gospodarczych, pracy sąd może zatwierdzić we właściwym trybie, nadając ugodzie walor wyroku sądowego. W innej sytuacji sąd bierze treść protokołu mediacji pod uwagę przy wydaniu orzeczenia.
-Czy postępowanie takie jest kosztowne?
-Gdy strony zawierają umowę o mediację, na pewno postępowanie takie jest znacząco tańsze, niż prowadzenie sprawy przed sądem. Koszt uzależniony jest od wartości przedmiotu sporu i ilości spotkań z mediatorem. W sprawach karnych i nieletnich koszty postępowania mediacyjnego ponosi początkowo Skarb Państwa. Koszt mediacji karnej wynosi 180 zł, plus uzasadnione wydatki mediatora, np. związane z dojazdem do miejsca przeprowadzenia mediacji.
-Czy dotychczasowa praktyka wskazuje na duże zainteresowanie tą instytucją?
-W ostrowieckim sądzie kierowanych jest do mediacji kilka spraw karnych rocznie. W innych sprawach dotychczas mediacja nie miała w zasadzie żadnego znaczenia. Mam nadzieję, że po kolejnym „Tygodniu mediacji” nastąpi istotna zmiana w tym zakresie. Moje doświadczenie w tym zakresie wskazuje, że w sprawach karnych przede wszystkim pokrzywdzony był usatysfakcjonowany mediacją, gdyż uzyskał szybko stosowne odszkodowanie, przeprosiny, a przede wszystkim oskarżony w bezpośredniej rozmowie wyraził skruchę. Na Sali sądowej nie zawsze jest czas, aby strony się porozumiały. Działanie sądu ma zmierzać do rozstrzygnięcia sporu na podstawie dowodów przedstawionych przez strony.
-Czy akta takiego postępowania przesyłane są do sądu?
-Chciałbym podkreślić, że postępowanie mediacyjne jest poufne. Informacje, wypowiedziane przez strony przed mediatorem, nie mogą być dowodem w sprawie. Mediator ma obowiązek zachowania w tajemnicy informacji dotyczących samego przebiegu postępowania. Do sądu przesyłany jest tylko protokół zawierający treść porozumienia lub też informacja, że do porozumienia nie doszło. Przyczyny braku porozumienia są objęte poufnością.
-Dziękuję za rozmowę.
W. Rogala