W Opatowie powstanie nowe lapidarium na cmentarzu żydowskim

Miejsce pamięci, złożone z blisko 200 fragmentów nagrobków żydowskich, ma powstać na terenie dawnego cmentarza żydowskiego w Opatowie.

Macewy, które przez kilkadziesiąt lat znajdowały się w różnych częściach miasta i okolic, postanowili zebrać i ocalić przedstawiciele Towarzystwa Przyjaciół Ziemi Opatowskiej. Ocenia się, że w 1939 r. Żydzi stanowili ponad połowę ludności Opatowa.

Jak informuje przewodniczący TPZO Tomasz Kucharski, w tym roku udało się zabezpieczyć około 200 fragmentów macew z dawnej żydowskiej nekropolii. Kilka lat wcześniej wydobyto je z dna rzeki, część znajdowała się w starym murze okalającym jedną ze szkół, kolejne – na prywatnych posesjach.

-Do wiosny przyszłego roku chcemy opracować projekt lapidarium, także przeprowadzić wszystkie uzgodnienia z gminą żydowską i uzyskać niezbędne zgody formalne związane z realizacją przedsięwzięcia – mówi T. Kucharski. Każdą naszą działalność na terenie cmentarza żydowskiego konsultujemy z gminą żydowską. W inwentaryzacji macew i w odczytaniu ich symboliki, pomogli specjaliści z Ośrodka Brama Grodzka – Teatr NN w Lublinie pod kierunkiem prof. Andrzeja Trzcińskiego.

TPZO stara się także o grant na wsparcie finansowe realizacji projektu utworzenia lapidarium, w konkursie Stowarzyszenia Żydowski Instytut Historyczny w Polsce. Jak wyjaśnia Maria Borzęcka z TPZO, projekt lapidarium zakłada wkomponowanie w przestrzeń cmentarza znalezionych dotychczas macew oraz ich fragmentów tak, aby tworzyły jedną całość na wyznaczonym i odpowiednio przygotowanym gruncie.

-Chcemy ocalić nekropolię Żydów opatowskich, którzy w czasach nazizmu zostali zamordowani, a w okresie PRL ich materialny ślad w postaci cmentarza został niemal doszczętnie zniszczony – podkreśla M. Borzęcka.

Lapidarium ze starymi płytami nagrobnymi ma powstać do października 2022 r., w związku z przypadającą wówczas 80. rocznicą wypędzenia Żydów z opatowskiego getta i ich zamordowania w niemieckim obozie zagłady w Treblince.