?Ojczyzna i historya was nie zapomną?

Słowa te, Marian Langiewicz – dowódca sił powstańczych sformowanych w dniach 23 stycznia ? 3 lutego 1863 r. w Wąchocku i w obozie rozłożonym w dniach 6- 11 lutego w Górach Świętokrzyskich na stoku góry Łysiec, znanej powszechnie jako Święty Krzyż pomiędzy Słupią Nową i Świętym Krzyżem, skierował do żołnierzy po bitwie z oddziałami wojsk rosyjskich w Staszowie 18 lutego 1863  roku.
Kolejne lata oddaliły nas od wydarzeń z tego okresu i z czasu poprzedzającego powstanie, ale pamięć tamtych dni trwa w pokoleniowej świadomości. W minionym roku w krajobraz tej góry w ciągu szlaku z Nowej Słupi na Święty Krzyż ustawione zostały trzy kamienie z tablicami nawiązującymi do wydarzeń, jakie miały tu miejsce w okresie manifestacji patriotyczno – religijnych przed wybuchem Powstania Styczniowego i w dniach walki zbrojnej od 4 do 11 lutego 1863 roku.
Przy figurze Matki Boskiej, stojącej przy wejściu do Świętokrzyskiego Parku Narodowego, od strony Nowej Słupi, z treści tablicy dowiadujemy się, że w dniu 11 lutego 1863 r. rozegrała się tu bitwa pomiędzy oddziałami wojsk powstańczych i atakującymi je oddziałami wojsk carskich, Bitwa ta znana jest w historiografi i jako Bitwa pod Skałką.
Wspinając się, szlakiem królewskim na górę Łysiec ? Święty Krzyż,spotykamy kolejną tablicę przytwierdzoną na kamieniu, informująca, że przy znajdujących się tu kapliczkach pątniczych w dniach 6 do 11 lutego 1863 roku żołnierze zgrupowania pod dowództwem Mariana Langiewicza rozbili tu obóz powstańczy.


Kolejny trzeci głaz z tablicą, przy wyjściu z lasu na łąki podszczytowe Łyśca, w sąsiedztwie krzyża na kopcu księcia Adama Jerzego Czartoryskiego, informuje, że jesteśmy na Górze Krzyża Świętego w miejscu manifestacji patriotyczno ? religijnych społeczeństwa polskiego.


W miejscu tych manifestacji w 1861 roku postawiono krzyż, a następnie krzyż na kopcu księcia Adama Jerzego Czartoryskiego pamięci poległych od rosyjskich kul i szabel w Warszawie 27 lutego i 8 kwietnia 1861 roku podczas manifestacji patriotyczno?religijnych, społeczeństwa polskiego wobec rosyjskiego zaborcy. 
Dowiadujemy się też, że pamiątkowe tablice na kamieniach, położone zostały za sprawą Towarzystw: Przyjaciół Ziemi Ostrowickiej i Nowej Słupi i w zamyśle ogólnym tworzą ?Drogę wydarzeń narodowowyzwoleńczych lat 1861 ? 1863? w charakterze ścieżki edukacyjnej krajoznawczo – historycznej Nowa Słupia ? Święty Krzyż.
A z tabliczki dodatkowo usytuowanej przy kamieniach dowiadujemy się, że fundusze na to zadanie pochodzą głównie ze środków Urzędu Marszałkowskiego Województwa Świętokrzyskiego, a także, ze środków społecznych Towarzystwa Przyjaciół Ziemi Ostrowieckiej.
Z rozpoznania reporterskiego zaś  wiemy, że inicjatywa upamiętnienia wydarzeń 1861 ? 1863 w przestrzeni kulturowej Nowej Słupi, na stoku góry Łysiec i na Świętym Krzyżu zrodziła się w 2017 roku podczas sesji krajoznawczo – historycznej, zorganizowanej przez Towarzystwo Przyjaciół Nowej Słupi i Towarzystwa Przyjaciół Ziemi Ostrowieckiej, dla której impulsem był wykład: koncepcja ?Droga pamięci zrywu narodowowyzwoleńczego wydarzeń 4-11 lutego 1863 r. Słupia  Nowa -Święty Krzyż? przygotowana i przedstawiona przez Zbigniewa Wacława Pękalę, wówczas  przewodniczącego Towarzystwa Przyjaciół Ziemi Ostrowieckiej.
Wykonawcą zadania ? przygotowanie tablic na kamieniach i ustawienie ich w miejscach wskazanych lokalizacji była firma ART-IMPET mgr sztuki Dariusz Czekaj. Dużą pomoc w realizacji tego zadania organizatorzy przedsięwzięcia uzyskali od dyrekcji i pracowników Świętokrzyskiego Parku Narodowego. 

Print Friendly, PDF & Email

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *