NBP o uhonorowaniu setnej rocznicy odkrycia zespołu pradziejowych kopalni krzemienia pasiastego na srebrnej monecie kolekcjonerskiej

Narodowy Bank Polski poinformował, że dostępna jest nowa moneta kolekcjonerska „100. rocznica odkrycia zespołu pradziejowych kopalni krzemienia pasiastego „Krzemionki””. Moneta o nominale 50 zł wyemitowana została w nakładzie do 7 000 sztuk i można ją nabyć we wszystkich Oddziałach Okręgowych NBP i w sklepie internetowym Kolekcjoner w cenie 950 zł.
Moneta wykonana jest ze srebra o próbie Ag 999. Jej średnica ma 45 milimetrów, a masa sięga 62,2 grama. Ma budowę soczewkową, jest oksydowana, posiada wysoki relief i wstawkę z krzemienia pasiastego.

Moneta upamiętnia odkrycie przez geologa Jana Samsonowicza, 19 lipca 1922 roku, prehistorycznych wyrobisk górniczych wraz z pierwotnymi narzędziami górniczymi wykonanymi z krzemienia i poroża. Po przeprowadzeniu oględzin i pomiarów okazało się, że są to rozległe, prehistoryczne kopalnie krzemienia pasiastego, które funkcjonowały w neolicie i we wczesnej epoce brązu (ok. 3900–1600 lat przed Chrystusem).

Pierwsze wykopaliska archeologiczne w Krzemionkach rozpoczął w 1925 r. Józef Żurowski. Miejsce stało się obiektem badań prowadzonych przez kilka pokoleń polskich archeologów. Dzięki ich pracy udało się zgromadzić imponującą wiedzę o życiu i pracy pradziejowych górników, którzy wydobywali w Krzemionkach krzemień pasiasty i wyrabiali z niego głównie polerowane siekiery, które, w III tysiącleciu przed Chrystusem, były rozprowadzane w promieniu 660 kilometrów od kopalni.
W Krzemionkach wydrążono 4 tysiące kopalni krzemienia, które tworzą pole górnicze zajmujące powierzchnię ok. 78 hektarów. Dziś obiekt znajduje się pod opieką Muzeum Historyczno-Archeologicznego w Ostrowcu Świętokrzyskim, został wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO.
Na rewersie monety znajduje się wizerunek pradziejowego górnika w czasie pracy oraz eliptyczna wstawka z krzemienia pasiastego.
Na awersie monety widnieje zaś charakterystyczny symbol Wielkiej Matki. Jest to rysunek wykonany węglem drzewnym na powierzchni wapiennego filara jednej z kopalni w Krzemionkach. Przedstawia najprawdopodobniej postać związaną z wierzeniami i mitologią neolitycznych górników. Stanowi jeden z kilku przykładów pradziejowej sztuki naskalnej z obszaru współczesnej Polski. Obecnie znajduje się w logotypie Muzeum Archeologicznego i Rezerwatu „Krzemionki”.