Nasz prawnik radzi. Dodatek węglowy, emerytury stażowe, wydziedziczenie

Dodatek węglowy,  na co zostanie przeznaczony?

   -Chciałbym skorzystać z dodatku węglowego. W opał, na najbliższy sezon grzewczy, udało mi się już częściowo zaopatrzyć. Zamierzam dokupić jeszcze drewno do kominka i pieca na paliwo stałe. Czy przyznany dodatek będę mógł przeznaczyć na ten cel? Mam jeszcze jedno pytanie – czy ten 3. tysięczny dodatek węglowy, będzie zwolniony od podatku dochodowego?

 -Niedawno Sejm przyjął ustawę o dodatku węglowym. Regulacja ma na celu zapewnienie wsparcia dla dużej grupy gospodarstw domowych w Polsce, w tym również gospodarstw najuboższych energetycznie, w pokryciu części kosztów wynikających ze wzrostu cen na rynku energii, w tym kosztów opału -wyjaśnia Przemysław Plaskota (KACELARIA PRAWNA, ul. Krucza 2, I piętro, 150 m od Urzędu Skarbowego, tel. 41 247 25 00).

    Dodatek przysługiwać ma  gospodarstwu domowemu, gdzie głównym źródłem ogrzewania jest kocioł na paliwo stałe, kominek, koza, ogrzewacz powietrza, trzon kuchenny, pieco- kuchnia, kuchnia węglowa lub piec kaflowy na paliwo stałe, zasilane węglem kamiennym, brykietem lub peletem zawierającymi co najmniej 85 proc. węgla kamiennego. Nie będzie w tym zakresie żadnych kryteriów dochodowych.

   Warunkiem koniecznym do otrzymania dodatku węglowego jest uzyskanie wpisu lub zgłoszenie źródła ogrzewania do centralnej ewidencji emisyjności budynków.

   Zgodnie z projektem, termin na składanie wniosków o wypłatę tego dodatku upływa 30 listopada 2022 r., a gmina ma maksymalnie miesiąc na wypłatę przyznanego dodatku.

Z uwagi na fakt, że dodatek węglowym ma za zadanie wsparcie gospodarstw domowych w związku z koniecznością zakupu węgla w sytuacji rosnących jego cen, nie jest zaś dochodem członków tych gospodarstw, projekt przewiduje przepisy zwalniające to świadczenie od podatku dochodowego od osób fizycznych, wyłączające je spod egzekucji, czy skutkujące nieuwzględnianiem go przy obliczaniu wysokości osiągniętego dochodu.

Emerytury stażowe – kiedy mogą wejść w życie?

     -Od ponad dwóch lat  poruszany jest temat emerytur stażowych. Pozostaje on wciąż w centrum zainteresowania. Wiem, iż pod  jednym z projektów podpisało się blisko ćwierć miliona osób. Czy jest szansa na to, aby nowa reforma  emerytalna weszła w końcu w życie? Czy skonkretyzowane są warunki uprawniające do przejścia na  emeryturę stażową ?

 –  Od 1 stycznia 2023 r. powinna wejść w życie nowa reforma emerytalna. Chodzi o wprowadzenie emerytur stażowych -wyjaśnia Przemysław Plaskota (KAMCELARIA  PRAWNA, ul. Krucza 2, I piętro, 150m od Urzędu Skarbowego, tel. 41 247 25 00) .

    Obecnie w Sejmie znajdują się  dwa projekty ustaw wprowadzających emerytury stażowe – obywatelski złożony przez „Solidarność” i przygotowany przez prezydenta Andrzeja Dudę. Oba zakładają, że to nie wiek emerytalny otwierałby drzwi do emerytury, a odpowiedni staż ubezpieczeniowy.

    Prezydent Andrzej Duda z propozycją wcześniejszego przechodzenia na emeryturę określonych grup osób, wyszedł podczas swojej kampanii wyborczej w 2020 r. Projekt został skierowany do Sejmu w grudniu 2021 r. Przewiduje, że na emeryturę będą mogły przechodzić osoby, które mogą udokumentować określony staż pracy, a nie wiek:

– 39 lat pracy (kobiety) i 44 lata pracy (mężczyźni)

– mający na kontach emerytalnych kapitał wystarczający na emeryturę w wysokości przynajmniej najniższej emerytury (kobiety – 356 tys. zł, mężczyźni – 295 tys. zł).

– ze świadczenia mogłyby korzystać osoby ubezpieczone w ZUS, a także objęte rolniczym systemem ubezpieczeń społecznych (KRUS)

    Prezydencka reforma – jak wynika z projektu ustawy – miałaby wejść w życie 1 stycznia 2023 r. lecz termin ten staje się jednak coraz mniej realny. Także w grudniu 2021r. w Sejmie, odbyło się pierwsze czytanie, zgłoszonego przez „Solidarność” obywatelskiego projektu w sprawie emerytur stażowych. Podpisało się pod nim 235 tys. Osób. Przewiduje on, że wymagany staż miałby wynosić 35 lat dla kobiet i 40 lat dla mężczyzn (czyli nawet siedem lat wcześniej niż obecnie). Emerytura stażowa przysługiwałaby pod warunkiem, że jej wysokość nie byłaby niższa od emerytury minimalnej (dziś to 1338,44 zł brutto). To by oznaczało, że kobieta musiałaby mieć uzbierane na koncie w formie składek co najmniej 408 tys. zł, a mężczyzna – 345 tys. zł.

    Choć projekty wpłynęły do Sejmu w połowie grudnia 2021 r., prace nad nimi wciąż nie ruszyły. Na razie nie wiemy więc, czy prezydent podpisze tę ustawę, oraz czy i kiedy, emerytury stażowe wejdą w życie. 

Wydziedziczenie żony?

-Dwa lata temu żona wyjechała do Włoch, do pracy. Miała tam przebywać kilka miesięcy. Niestety, dotąd nie wróciła i  nie zamierza tego  zrobić. Ostatnio zerwała ze mną kontakt telefoniczny. Nie interesuje ją to, co dzieje się ze mną i naszymi dziećmi. Tymczasem stan mojego zdrowia znacznie się pogorszył .Opiekuje się mną córka. Zamierzam sporządzić testament. Czy mogą  w nim  pozbawić żonę dziedziczenia?

   -W potocznym rozumieniu „wydziedziczenie” to określenie wszystkich sytuacji, w których spadkodawca pozbawia udziału w spadku swoich spadkobierców ustawowych. Jednak w polskim Kodeksie cywilnym z takim pojęciem spotykamy się tylko w odniesieniu do pozbawienia spadkobiercy prawa do zachowku, które przysługuje mu z ustawy – wyjaśnia Przemysław Plaskota (KANCELARIA PRAWNA , ul. Krucza 2 , I piętro , 150 m od Urzędu Skarbowego, tel. 541 247 25 00).

    W związku z powyższym wydziedziczenie, to pozbawienie zstępnych (dzieci, wnuków itd.), małżonka i rodziców prawa do zachowku. Następuje to przez oświadczenie woli wyrażone w ważnie sporządzonym testamencie. W praktyce oznacza to, że wydziedziczonego członka rodziny traktuje się tak, jakby nie dożył dnia śmierci spadkodawcy. Na skutek wydziedziczenia, jego udział spadkowy przypada jego zstępnym (dzieciom, wnukom).

   Wydziedziczenie może nastąpić jedynie w testamencie, przy czym – spadkodawca musi dokładnie wskazać osobę wydziedziczoną – by nie było wątpliwości o kogo chodzi, musi też wskazać dokładny powód wydziedziczenia. By wydziedziczenie było skuteczne spadkodawca nie może wcześniej przebaczyć osobie, którą chce wydziedziczyć.

   Ponadto należy zaznaczyć, że nie można nikogo wydziedziczyć bez powodu. Wydziedziczenie jest możliwe jedynie w bardzo konkretnych przypadkach, gdy spadkobierca :  wbrew woli spadkodawcy postępuje uporczywie w sposób sprzeczny z zasadami współżycia społecznego; dopuścił się względem spadkodawcy albo jednej z najbliższych mu osób umyślnego przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu lub wolności albo rażącej obrazy czci;  uporczywie nie dopełnia względem spadkodawcy obowiązków rodzinnych.

 Jednakże należy zaznaczyć, iż powyższe zachowania muszą być „uporczywe” tzn. trwające ciągle. Jednorazowy incydent nie jest wystarczający dla skutecznego wydziedziczenia.

   Przyczyny wydziedziczenia wymienione w kodeksie stanowią katalog zamknięty, to znaczy, że inne postępowanie osoby uprawnionej do dziedziczenia, nawet obiektywnie uważane za naganne nie będzie stanowiło wystarczającej przesłanki dla pozbawienia go zachowku.

  Skutki prawne wydziedziczenia nie dotyczą zstępnych wydziedziczonego (jego dzieci, wnuków i tak dalej). Konsekwencją wydziedziczenia jest to, że wydziedziczony traci uprawnienie do żądania określonej sumy pieniężnej z zachowku, ale także nie jest już spadkobiercą. W jego miejsce wchodzą jego zstępni. Zstępnym wydziedziczonego należy się zachowek, chociażby zstępny spadkodawcy żył dłużej niż spadkodawca.