Kultura w kolejce do odmrożenia

W minionym tygodniu poznaliśmy etapy, w jakich odmrażana będzie w czasie pandemii polska gospodarka.

Pojawiły się pierwsze zapisy dotyczące kultury. I tak w drugim etapie procesu znalazło się otwarcie niektórych instytucji, tj. bibliotek, muzeów i galerii sztuk, zaś w czwartym teatrów i kin w nowym reżimie sanitarnym. Tymczasem kondycja placówek kultury z dnia na dzień staje się delikatnie mówiąc nie do pozazdroszczenia.

Piszą i proszą o pomoc

- Wiele instytucji kultury, jak i stowarzyszeń je zrzeszających skierowało pisma z prośbą o pomoc do ministra kultury, bądź premiera. Również Miejskie Centrum Kultury wystosowało taki dokument- mówi dyrektor MCK, Jacek Kowalczyk. Powód jest taki, że w zaproponowanej przez rząd ?Tarczy antykryzysowej? nie ma mowy o placówkach kultury. Co prawda dotychczas Ministerstwo Kultury ogłosiło jeden konkurs, ale przy małym budżecie,  sięgającym 20 mln zł. dla placówek z całego kraju.

Zdaniem Jacka Kowalczyka główny problem polega na tym, że instytucje kultury od miesiąca są zamknięte, czyli nie prowadzą odpłatnej działalności.

- W naszym przypadku nie funkcjonuje chociażby kino, z którego dochody są ważnym elementem tworzenia budżetu naszej instytucji- przyznaje dyrektor MCK. Bez w tych wpływów, w oparciu jedynie o dotacje organizatora, w naszym przypadku gminy, nie jesteśmy w stanie opłacić wszelkich rachunków, czy wypłacić pensji w skali całego roku. Każdy miesiąc generuje kolejne, dość poważne straty.

Według zgromadzonych danych samorządowe instytucje kultury w skali kraju generują przychód roczny rzędu 8 mld. zł. Szacunkowo 20% tej kwoty stanowią wpływy z odpłatnej działalności. Stąd teraz wszelkie instytucje wskazują kierunek ministrowi, aby ten objął kulturę ?Tarczą Antykryzysową?.

- Zależy nam na zwolnieniu z płatności składek na ZUS- przyznaje dyrektor Jacek Kowalczyk. Poruszaliśmy też kwestie osób, które nie są naszymi pracownikami, ale świadczą nam usługi za pomocą np. umów- zleceń. Taką sytuację mamy z kinooperatorami w ostrowieckim kinie, którzy z uwagi na zamknięcie obiektu nie wykonują zleceń i zostali pozbawienia źródła dochodu.

Zdaniem dyrektora ostrowieckiego MCK ministerstwo winno zastanowić się także nad przygotowaniem swoistego algorytmu przyznawania rekompensat.

Są pierwsze rządowe obietnice

- Niezwłocznie po ogłoszeniu pierwszych ograniczeń związanych z epidemią przystąpiliśmy do prac nad rozwiązaniami rekompensującymi straty związane z zawieszeniem działalności sektora kultury ? powiedział w Sejmie wicepremier prof. Piotr Gliński. Minister kultury dodał, że ?pomoc w ramach tarcz antykryzysowych (...) może wynieść nawet do 4 mld zł?.

- Dla porównania powiem, że budżet kultury w tym roku to jest 5 mld 250 mln zł, co warto porównać z rokiem ostatnim rządów naszych poprzedników, w 2015 r. wynosił ten budżet 3 mld 600 mln zł, a więc udało nam się przede wszystkim, przez czas naszych rządów, jeszcze nie było tej epidemii, zwiększyć siłę zasobów polskiej kultury w sposób nieznany po ?89 roku?- powiedział minister kultury.

Piotr Gliński przypomniał także rozwiązania rządu przygotowane dla ludzi kultury na czas epidemii.

- To przede wszystkim tarcze antykryzysowe obejmujące swoją ochroną polskich przedsiębiorców, obejmują także przedsiębiorców na polu kultury i tutaj przede wszystkim to są kwestie dopłat do utrzymania miejsc pracy, dotacje, minipożyczki, zwolnienia z ZUS-u. To wszystko dotyczy także ludzi kultury - podkreślił minister.

- Ja już nie jako minister kultury, ale jako przewodniczący Komitetu do spraw Pożytku Publicznego odpowiadam za kwestie organizacji pozarządowych i Narodowy Instytut Wolności, który jest operatorem w tej kwestii, zadbał o to, żeby w obu tarczach były także poruszane i zapewnione sprawy funkcjonowania organizacji pozarządowych, ponieważ wiele instytucji kultury, wiele działań kulturalnych jest realizowanych w formie prawnej organizacji pozarządowych - dodał.

W jego ocenie, ?wielkim, istotnym zabezpieczeniem ludzi kultury jest postojowe, związane z sytuacją osób, które pracują w oparciu o umowy cywilno-prawne: zlecenia, o dzieło, a także samozatrudnionych.

- Postojowe jest teraz przedłużone już do trzech miesięcy, a więc to zabezpieczenie podstawowe w wysokości 80 proc. płacy minimalnej dla tych osób, które utrzymywały się z pracy w tej formie, jest zapewnione - wskazał wicepremier Piotr Gliński.

Kiedy odmrozimy ostrowiecką kulturę?

Z informacji, jakie dotarły do nas w minionym tygodniu, najgorzej wygląda sytuacja związana z imprezami masowymi.

Jak wskazał premier podczas ubiegłotygodniowej konferencji, obostrzenia, które będą obowiązywały długo, to zakaz większych zgromadzeń, imprez, koncertów, meczów.

- To ograniczenie (...) nie nakłada aż tak bardzo dużych restrykcji na gospodarkę, jako taką, a jednocześnie niesie ze sobą bardzo duże ryzyka. Dlatego na ten moment jest to zakaz do odwołania i nie planujemy jego zniesienia ani w drugim, ani w trzecim, ani na ten moment w czwartym etapie - wyjaśnił premier Mateusz Morawiecki.

Na tę chwilę wiadomo, że w tradycyjnym terminie, czyli czerwcowym, nie odbędą się Dni Ostrowca.

- Nie rezygnujemy z nich, mamy wstępny inny scenariusz, ale nie wiadomo, czy i on będzie możliwy do zrealizowania. Chcielibyśmy bowiem święto miasta przenieść na koniec wakacji - mówi dyrektor Jacek Kowalczyk.

Pod wielkim znakiem zapytania znalazła się też festiwal ?Wielki Ogień?, który odbywa się tradycyjnie w lipcu. Nie wiadomo też kiedy dokładnie wystartują kina. Choć znalazły się one ujęte w tzw. czwartym etapie odmrażania gospodarki, projekcje mają wiązać się z nowym reżimem sanitarnym.

- Być może będzie chodziło o to, by seanse filmowe odbywały się w mniejszych grupach, a na salach ludzie będą siedzieć w dużych odstępach, tak jak obecnie posłowie w Sejmie- mówi dyrektor MCK.

Znaków zapytania jest mnóstwo. Pierwsze odpowiedzi powinniśmy poznać wraz z zielonym światłem dla drugiego etapu odmrażania polskiej gospodarki, gdzie znalazło się otwarcie niektórych instytucji kultury: bibliotek, muzeów i galerii sztuki.