?Tarzan? wraca na Ziemię Świętokrzyską

Dzięki inicjatywie i zaangażowaniu członków chicagowskiego koła Związku Żołnierzy Narodowych Sił Zbrojnych, w Detroit w stanie Michigan na cmentarzu Mt. Olivet, odbyła się ekshumacja Tomasza Wójcika „Tarzana”. Jego szczątki wrócą teraz do Polski, na Ziemię Świętokrzyską i spoczną na cmentarzu w Ćmielowie. Członkowie Stowarzyszenia Ostrowieccy Patrioci otrzymali zaproszenie do udziału w komitecie honorowym uroczystości związanych ze sprowadzeniem do Polski prochów wachmistrza Tomasza Wójcika oraz jego uroczystego pogrzebu. Pogrzeb zaplanowano na 11 lipca 2021 roku. Odbędzie się podczas uroczystości poświęconej poległym w lipcu 1944 roku żołnierzom Armii Krajowej z oddziału „Tarzana”.

Przypomnijmy, że nie tak dawno postać wachmistrza Tomasza Wójcika ps. ?Tarzan?, jako bohatera Ziemi Świętokrzyskiej i postać niedocenioną przez polską historię, przypomnieli członkowie Stowarzyszenia Ostrowieccy Patrioci, podejmując się nakręcenia o nim filmu dokumentalnego z elementami fabuły. Scenariusz do filmu powstał w czerwcu 2016 roku, a jego autorami są zafascynowani postacią Katarzyna Ślusarz i Kamil Stańczyk, oboje członkowie Stowarzyszenia ?Ostrowieccy Patrioci?.

-Tomasz Wójcik urodził się w 1908 r. w Zawichoście nad Wisłą ? opowiada nam Michał Ślusarz, prezes Stowarzyszenia ?Ostrowieccy Patrioci?. -Służbę wojskową odbywał w 2 Pułku Ułanów Grochowskich w Suwałkach. Przyjął partyzancki pseudonim ?Tarzan? od imienia swojego ulubionego konia. Od początku wojny działał w partyzantce, w latach 1939 -1943 był dowódcą Placówki ZWZ-AK w Zawichoście. Następnie wstąpił do utworzonych Narodowych Sił Zbrojnych. W wyniku umowy por. Jana Piwnika ?Ponurego? i rtm. Leonarda Zub -Zdanowicza ?Zęba? z NSZ oddział ?Tarzana? 8 września 1943 r. podporządkował się i wszedł w skład Zgrupowań Partyzanckich AK ?Ponury?.

Najsłynniejszą akcją oddziału ?Tarzana? było zlikwidowanie ośmiu oficerów i żołnierzy Wermachtu, w tym generała Kurta Rennera. Miało to miejsce 26 sierpnia 1943 r. Dzień wcześniej, w drodze na Wykus, na trasie Ożarów ? Ćmielów, ?Tarzan? otrzymał informację, że w ich pobliże dociera niemiecki konwój wiozący do więzienia w Ostrowcu Świętokrzyskim 14 Polaków aresztowanych przez gestapo w Ożarowie. ?Tarzan? postanowił zorganizować zasadzkę i odbić uwięzionych rodaków. Jednak Niemcy zmienili plany i transport został skierowany inną drogą. Partyzanci szykowali się już do wymarszu, gdy usłyszeli nadjeżdżające samochody. Jeden z partyzantów, ?Urwis? przebrany za żandarma zatrzymał samochody, ale Niemcy otworzyli ogień. ?Tarzan? przeskoczył przez szosę, a od jego serii w końcu generał zginął. Łupem partyzantów padła broń i ważne dokumenty.

-8 września 1943 r. ?Tarzan? zameldował się ?Ponuremu? na Wykusie wraz ze swoim 30- osobowym oddziałem w zdobycznym mundurze niemieckiego generała. -7 lipca 1944 r. oddział ?Tarzana? został znienacka zaatakowany przez znaczne siły niemieckie, śmierć poniosło 37 partyzantów, a czterem udało się zbiec. Załamany Wójcik nigdy nie przebaczył sobie, że nie było go przy oddziale. Po wybuchu Powstania Warszawskiego udał się do stolicy, gdzie walczył aż do jego zakończenia w 2 Pułku Piechoty Legionów AK. Ukrywał się przed agenturą UB. Udało mu się w końcu wyjechać do Stanów Zjednoczonych. Zginął tragicznie 8 lipca 1951 r. w Chicago. Istnieje kilka teorii na ten temat? Według jednej z wersji popełnił samobójstwo z powodu nieszczęśliwej miłości, jednak zdaniem Cezarego Chlebowskiego ?Tarzan? miał zginąć, ugodzony nożem w brzuch, w czasie kąpieli w jeziorze Michigan?

Film ze scenariuszem ostrowczan, a wyreżyserowany przez Sławomira Mazura pt. ?Tarzan ? ułan z Zawichostu? powstał przy współpracy Fundacji Odzyskajmy Naszą Historię z Kielc i Stowarzyszenia Ostrowieccy Patrioci. Był dofinansowany z Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych. Film odbił się pozytywnym echem w całej Polsce. Projekt ?Tarzan ? ułan z Zawichostu? został objęty patronatem prof. Jana Żaryna i Związku Żołnierzy Narodowych Sił Zbrojnych.

W opinii hm. Anny Skibińskiej, reprezentującej Środowisko Świętokrzyskich Zgrupowań Partyzanckich AK Ponury ? Nurt, wszyscy partyzanci chcieli być takimi, jak ?Tarzan?. W swojej opowieści o wachmistrzu Tomaszu Wójciku w 75. rocznicę zagłady jego oddziału, napisała: ??Trudno opisać wszystkie brawurowe akcje ?Tarzana? świadczące jak wytrawnym był żołnierzem i dowódcą. Jego waleczność i bojowy duch były powszechnie znane i podziwiane. Nim podporządkował się ?Ponuremu? zakotwiczył w NSZ. Stworzył samodzielny oddział, nieźle umundurowany, dobrze wyszkolony i co najważniejsze świetnie uzbrojony. ?Takiego uzbrojenia żadna jednostka w naszej polskiej armii nie miała?- relacjonuje jeden z partyzantów. Od pierwszych dni wojennych wykazywał wrogie nieprzejednanie wobec najeźdźcy i niesłychaną determinację w walce z okupantem. Stąd śmiały atak na posterunek policji w Zawichoście, rozbrojenie żandarmów w sandomierskiej siedzibie,  bezkompromisowe zwalczanie szpicli, bandziorów, rabusiów. Tuż przed pojawieniem się na Wykusie zasłynął z głośnej akcji na drodze pod Ożarowem. Ze swoimi ?chłopakami? wybił w pień kilku esesmanów z generałem Kurtem Rennerem i jego adiutantem na czele.  W kronikach wojennych nie ma drugiego podobnego przypadku, by polski partyzant zabił tak wysokiego rangą niemieckiego oficera. Dziś przy kamieniu z tablicą upamiętniającą to wydarzenie gromadzi się garstka młodych ludzi, rodzina ?Tarzana?, jeden z senatorów ?

Jak podkreśla hm. Anna Skibińska, Tomasz Wójcik przyprowadził na Wykus perfekcyjnie scementowany oddział, przygotowany do trudnych akcji, karny i reagujący w lot na rozkazy dowódcy. Wśród jego podkomendnych wyczuwało się dobrą atmosferę i wzajemne przywiązanie. Takie rzeczy udawały się nielicznym dowódcom. Widzieli to i doceniali  ?Ponury?  i ?Nurt?. Nikt lepiej od nich, świetnie wyszkolonych ? skoczków? nie umiałby właściwie ocenić wojennego rzemiosła Wójcika. Od początku wojny krążyły legendy o kawaleryjskiej fantazji ?Tarzana?, o tym że ofiarność i zdecydowanie w bojowym działaniu szły w parze z zawadiackim poczuciem humoru.

Print Friendly, PDF & Email

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *