Bieda, to wciąż drażliwy temat dla decydentów

Fikcyjne miasto Biedańsk

Biedańsk, to fikcyjne miasto prawdziwych ludzi, bardziej ludne niż nawet Warszawa. Żyje w nim niemal 2,5 mln osób w skrajnym ubóstwie, wśród nich ponad pół miliona stanowią dzieci, a około 400 tys. to seniorzy, którzy na przeżycie dnia mają ok. 29 zł. Tak źle w naszym kraju nie było od 2015 roku. Te dane ukazują organizatorzy tegorocznej Szlachetnej Paczki. Można rzec fikcyjne miasto, prawdziwe życie… Skoro 2,5 mln ludzi żyje w Polsce w skrajnym ubóstwie, to bez nas sobie nie poradzą. Dlatego tak ważne jest pomaganie.

Tegoroczny Raport o biedzie, oprócz historii osób żyjących w trudnej sytuacji życiowej, zawiera także wnioski z badania „Jak zdefiniować godne życie” przeprowadzonego na reprezentatywnej grupie Polaków. Z badania wynika, że na podium tego, co Polacy uznają za godne życie, jest realizacja potrzeb, takich jak: podstawowe zakupy spożywcze (83 proc. odpowiedzi), wykupienie niezbędnych lekarstw (82 proc.) oraz zdolność opłacania wydatków związanych z domem (81 proc.). Okazuje się, że najbardziej boimy się głodu, choroby i utraty bezpieczeństwa mieszkaniowego, czyli tego, co odbiera nam samodzielność i zdolność podejmowania życiowych wyzwań. Tymczasem mieszkańcy fikcyjnego „Biedańska” muszą zmagać się z triadą lęków większości z nas: z brakiem możliwości robienia podstawowych zakupów oraz wykupienia leków, a także płynnego opłacania rachunków mieszkaniowych. Co dziesiąty Polak je codziennie mniej niż 3 posiłki, a 1/4 Polaków deklaruje, że zdarza im się to co najmniej raz w tygodniu. Niemal wszystkie rodziny włączone do Szlachetnej Paczki wśród potrzeb wymieniały żywność. W „Biedańsku” jest Szpital Publiczny im. Dobrych Chęci, w którym podstawowym świadczeniem dostępnym dla każdego jest dobre słowo. W pobliżu placówki znajduje się również Muzeum Niezrealizowanych Recept, którego zbiory liczy się w milionach jednostek. Każdego roku przybywa eksponatów, a razem z nimi ludzi, którzy musieli dokonać wyboru – kupić leki czy zjeść ciepły posiłek. 

Zupełnie inaczej myśli się o biedzie, gdy dotyka dzieci. Dla wzrostu dziecka równie ważne co posiłek, są także spełnione marzenia, odkryte pasje i zdrowe relacje. Lecz co, jeśli nie masz nawet własnego łóżka? Chociaż 81 proc. Polaków nie wyobraża sobie, by mogło go zabraknąć w pokoju, Szlachetna Paczka wie, że są dzieci, które śpią na karimatach, podłogach lub na łóżku dzielonym z całą rodziną. Nie zapraszają kolegów ze wstydu i nie jeżdżą na wakacje poza domem, mimo, że odpowiednio 60 proc. i 51 proc. z nas uważa to za istotne. 

Komu pomagamy w Ostrowcu?

Pan Andrzej mieszka skromnie w dwupokojowym mieszkaniu na parterze. Żyje z zasiłków w kwocie 1516 zł miesięcznie, jednak koszty utrzymania mieszkania pochłaniają aż 800 zł, co zostawia mu jedynie 716 zł na pozostałe wydatki.

Pani Irena wraz z dziećmi od niedawna mieszka w nowym miejscu, w zupełnie obcym mieście. Rodzina jest bardzo uboga, gdyż utrzymuje się tylko z niewielkich alimentów i świadczenia 800+ na dzieci, co daje łączną kwotę 2750 zł. Na wynajem mieszkania, opłacenie mediów i zakupu żywności wydaje 2270 zł, pozostaje miesięcznie 160 zł na 1 osobę w rodzinie.

Rodzina pani Darii znajduje się w trudnej sytuacji finansowej i życiowej. Ich miesięczne przychody wynoszą 2943 zł, a koszty utrzymania to 914 zł. Dochód na jednego członka rodziny wynosi 677 zł.

Życie codzienne rodziny to przede wszystkim praca zawodowa pani Teresy oraz udział pani Wiktorii w zajęciach dla osób z niepełnosprawnościami. Oczywiście także respektowanie zaleceń lekarzy, przyjmowanie leków, terapia. Dochody rodziny są niewielkie pochodzą z pracy pani Teresy oraz zasiłków na córkę w łącznej wysokości 3375 zł, po odliczeniu kosztów mieszkania i leków 1858zł, na jedną osobę pozostaje 895 zł.

Obecnie miesięczne dochody pani Doroty wynoszą 2291 zł, ale po odliczeniu stałych wydatków, które pochłaniają 1718 zł, na codzienne potrzeby pozostaje jej jedynie 573 zł.

Codzienne życie rodziny jest bardzo ciężkie, bo pani Julia i jej mąż mają duże problemy zdrowotne. Zimą dom ogrzewają drewnem bo nie stać ich na zakup węgla. Żyją bardzo skromnie, gdyż oboje nie mają stałej pracy. Ich źródłem utrzymania są zasiłki pielęgnacyjne i stałe z GOPS- u. Miesięczny przychód rodziny wynosi 1807 zł. Po odjęciu kosztów utrzymania mieszkania oraz leków w kwocie 987, na życie każdego miesiąca pozostaje im 411 zł.

Pani Anna jest osobą, która zmagając się z niepełnosprawnością, boryka się także z ogromną samotnością. Łączne przychody pani Anny wynoszą 2246 zł, wydatki stałe 1635 zł, na życie pozostaje 611 zł.

Ponad 100 mln zł na pomoc społeczną

Według raportu o stanie gminy za 2023 rok Miasto Ostrowiec Świętokrzyski z dochodu w kwocie 365 mln zł na pomoc społeczną wydał o 16 mln zł więcej niż w 2022 roku. Budżet MOPS w 2023 roku sięgnął 64 mln zł, co stanowi 18.02% budżetu. Z tej kwoty gmina wydaje 15 mln zł na zadania należące do pomocy społecznej, m.in. opłatność za placówki opiekuńczo-wychowawcze, domy pomocy społecznej, rodziny zastępcze, zasiłki i pomoc w naturze, usługi opiekuńcze, dożywianie, asystentów rodziny, mieszkania chronione, utrzymanie MOPS, i noclegownię. Za 13 mln zł realizuje zadania nienależące do pomocy społecznej m.in. stypendia dla uczniów, dowożenie dzieci niepełnosprawnych do szkół, dodatki mieszkaniowe, przeciwdziałanie alkoholizmowi. Zadania własne gminy dofinansowane z budżetu państwa stanowią kolejne 4 mln zł. Jeśli doliczymy kwoty które są przekazywane w ramach 500 i 800+, to na realizację polityki społecznej w Ostrowcu wydaje się grubo ponad 100 mln zł.

MOPS opłaca m.in. składki na ubezpieczenie zdrowotne, zasiłki okresowe, stałe, dożywianie, a w ramach zadań zleconych wypłaca dodatki węglowe, gazowe i elektryczne. Ogólna liczba rodzin korzystających z pomocy społecznej wynosi 2162, w tym 425 korzysta z usług opiekuńczych, 106 jest bezdomnych, 54 objętych jest pomocą w formie interwencji. Aż 575 nie stać na opłacenie składki zdrowotnej. Na ośrodek pokrywa także wydatki na świadczenia opiekuńcze - zasiłek pielęgnacyjny, specjalny zasiłek opiekuńczy, świadczenia pielęgnacyjne oraz fundusz alimentacyjny. Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych opiera swe kierunki działań o Gminny Program Wspierania Rodziny, Program Wspierania Osób Starszych oraz Gminny Program Wychodzenia z Bezdomności.