Słoneczny głos Janusza Popławskiego. Tenor z Ostrowca

Mało kto z ostrowczan wie, że w naszym mieście, tuż przed końcem XIX wieku, a dokładnie w 1898 roku, urodził się artysta, który śpiewał niezwykle.

Krytycy określali jego głos, jako nieprawdopodobnie lekki, ciepły, wręcz słoneczny tenor o promiennej barwie. Z jego twarzy nie znikał także ujmujący uśmiech. Nic dziwnego, że ujmował słuchaczy nie tylko w Polsce, ale w Europie i Ameryce??php>

Mowa o Januszu Popławskim, śpiewaku, aktorze i reżyserze. Właśnie w najbliższą niedzielę, 4 grudnia o godz. 16, w Pałacu Wielopolskich w Częstocicach będziemy mogli oglądać, niejako w 118 rocznicę urodzin artysty, wystawę ?Janusz Popławski. Tenor z Ostrowca?. Dziś choćby oczyma wyobraźni przenieśmy się do ubiegłego wieku, by poznać sylwetkę artysty, z którego możemy być tak dumni.?php>

Syn urzędnika kolejowego?php>

Janusz Stanisław Popławski przyszedł na świat 26 października 1898 roku. Jego tata był urzędnikiem kolejowym. Wówczas nasze miasto zyskiwało na znaczeniu gospodarczym. Otwarto linię kolejową, jako odnogę Kolei Iwanogrodzko ? Dąbrowskiej. Powstał budynek dworca, a wokół stacji zaczęło rosnąć osiedle. Popławscy nie zagrzali jednak długo miejsca w Ostrowcu. Mały Janusz rozpoczął naukę w Sandomierzu, a kiedy miał 16 lat wraz z najbliższym wyjechał do Rosji. Do gimnazjum uczęszczał już w miejscowości Sumy, położonej w guberni charkowskiej. Kiedy orzeł biały znów po latach niewoli poszybował nad Rzeczpospolitą, wrócił do Polski. Pracował tak, jak ojciec, jako urzędnik w zarządzie kolei w Radomiu. Ojczyzna powołała go w ?kamasze?, a po ukończeniu służby wojskowej zamieszkał w Warszawie, w której najpierw do 1923 roku pracował w wojsku, jako urzędnik cywilny, a później jako urzędnik w PKO.?php>

Artystyczna dusza?php>

Do stolicy ciągnęła go nie tylko praca, ale przede wszystkim artystyczna dusza. To w Warszawie wszak zapisał się na lekcje śpiewu w szkole w znanej wówczas szkole operowej Stanisława Boguckiego ? śpiewaka, który kształcił się w Mediolanie. Uczył się równocześnie aktorstwa w Szkole Dramatycznej. W 1925 roku zdał egzamin eksternistyczny w Związku Artystów Scen Polskich, który wtedy był organizacją jednoczącą aktorów z trzech zaborów. Pozwoliło mu to zaangażować się do Teatru Wielkiego, w którym występował nieprzerwanie do kampanii wrześniowej 1939 roku.?php>

Wielka kariera?php>

W Teatrze Wielkim Janusz Popławski początkowo zaczynał od partii tenorowych i ról drugoplanowanych, jak chociażby Górala w ?Halce?. W latach trzydziestych rozpoczęła się jego prawdziwa kariera. W 1932 roku otrzymał pierwszoplanowe role Szujskiego w ?Borysie Godunowie? i Leńskiego w ?Eugeniuszu Onieginie?, a w ciągu czterech, pięciu kolejnych lat Nadira w ?Poławiaczach pereł?, hrabiego Almaviva w ?Cyruliku sewilskim?, kawalera de Grieux w ?Manonie? i Leopolda w ?Żydówce?. Występował w radiu, w którym wyśpiewywał partie chociażby z takiej operetki, jak ?Taniec szczęścia?. Jako reżyser wystawił w Teatrze Nowości ?Noc w Wenecji?. Uwielbiał występować w operetkach. Encyklopedia Teatru Polskiego podaje, że zaliczył role Caramello w ?Nocy w Wenecji? i hrabiego Lavalette w ?Napoleonie i Teresinie?.?php>

Janusz Popławski był chętnie zapraszany na sceny całej Polski. Występował w Poznaniu, we Lwowie, w Krakowie, a także niedaleko miejsca swego urodzenia, bo w Kielcach, dając w nich w 1939 roku występ z zespołem T.Wołowskiego, wchodzącego w skład Opery i Operetki Warszawskiej.

Sukces za oceanem i na Łotwie?php>

Sława Janusza Popławskiego nie mogła się zmieścić w Polsce lat trzydziestych, toteż artysta z wielkim powodzeniem spróbował swych szans za oceanem. W latach 1934-1935 do łez wzruszał Polonię, śpiewając partie Jontka w ?Halce?, która wystawiana była w Filadelfii, Bostonie, Chicago, Detroit i na Brooklynie. W 1937 roku wybrał się z kolei na koncerty na Łotwie. Tango Violetta, które oparł na motywach Traviaty Verdiego, napisane przez Othmara Klosego w latach 1938-39, święciło tryumfy w całej Europie.?php>

Ślub z gwiazdą operetki?php>

Janusz Popławski swą prezencją scenicznego amanta z ujmującym uśmiechem zdobył serce gwiazdy operetki, Maryli Karwowskiej, z którą koncertował m.in. w Ameryce. Słownik Biograficzny Teatru Polskiego opisuje jej naturalną łatwość śpiewania i głos o ładnym, pełnym brzmieniu. Cechowała ją duża muzykalność, dzięki czemu jej partie operetkowe nosiły nieczęsto spotykane znamiona znakomitego wykonawstwa wokalnego. W operetce odnosiła większe sukcesy niż w operze. Role wzbogacała urokiem kobiecości, uwodzicielskim uśmiechem, dyskretnym żartem i elegancją w dobrym stylu. Para rozeszła się jednak. Maryla Karwowska zmarła w 1967 roku na lotnisku w Chicago w drodze powrotnej do kraju. Z kolei Janusz Popławski ożenił się po raz drugi, w 1953 roku z Janiną Mikulską.?php>

Na ekranie?php>

Janusz Popławski nie rezygnował także z ról filmowych. W tak znanych filmach, jak ?Profesor Wilczur?, czy ?Płomienne serca? grał role artystów - śpiewaków. Także jego piosenki wielokrotnie wykorzystywane były w filmach, chociażby w ?Stawce większej niż życie?, czy w kinowym hicie ostatnich lat ?Mieście 44? Jana Komasy.?php>

Przeboje głośne i wznawiane do dziś?php>

Tenor z Ostrowca w czasie okupacji występował w jawnym Teatrze Miasta Warszawy, a tuż po wojnie na Scenie Muzyczno-Operowej Miejskich Teatrów Dramatycznych w Warszawie. W ?epoce wyzwolenia? w duecie z żoną uczestniczył na koncertach muzyki popularnej i imprezach estradowych na terenie całego kraju. Zresztą, nigdy nie stronił od wykonań bardziej popularnych. Wykonywane przez niego pieśni: ?Czy pamiętasz tę noc w Zakopanem??, ?Tango Morfina?, ?To był Twój błąd? czy ?Gdybym miał milion?, zdobyły ogromną popularność. W takim repertuarze występował pod pseudonimami ? w latach trzydziestych, jako Jan Bolesta, a po wojnie jako Marian Olszewski. Do tych przebojów ciągle wracamy, a szlagiery nagrywane w takich wytwórniach, jak Cristal-Electro, Columbia, Odeon, Muza są wznawiane do dziś. Takie hity, jak Złociste chryzantemy, czy Kwiat paproci trudno wypadają z ucha, nawet w dziś u słuchaczy disco polo i hip - hopu.?php>

W 1948 roku Janusz Popławski był w gronie inicjatorów powołania do życia spółdzielczego Ludowego Teatru Muzycznego. Do 1952 roku pracował w Teatrze Nowym, a później w Teatrze Wybrzeże i Teatrze Domu Wojska Polskiego.?php>

Wędrówka na Śląsk?php>

Ze stolicy Janusz Popławski przeniósł się na Śląsk. Zamieszkał w Gliwicach, w których na początku lat pięćdziesiątych był najpierw kierownikiem artystycznym, a później kierownikiem wokalnym Operetki Śląskiej. Pracował w niej aż do 1968 roku, będąc cały czas czynnym zawodowo śpiewakiem i aktorem, odgrywając pierwszoplanowe partie operetkowe, jako Mac Allmers w ?Białej wilczycy?, Kasztelan w ?Nowym Don Kiszocie?, Paul Barriere w ?Can-Canie?, Rawkins w ?Tęczy Finiana?, Poseł włoski w ?Farfurce królowej Bony?, Bakkenskill w ?Rozwódce?, czy Gubernator w ?Gasparone?. Artysta zmarł w 1971 roku.?php>

W Pałacu Wielopolskich?php>

Na wystawie w Pałacu Wielopolskich, którego kuratorem jest Waldemar Ryszard Brociek, zobaczymy wiele unikatowych pamiątek po Januszu Popławskim, pochodzących ze zbiorów rodziny. Będą to fotografie, portrety rodzinne, fotografie z przedstawień, albumy. Ciekawy jest także zbiór przedmiotów osobistych, wśród których są dokumenty, walizka z naklejkami z hoteli, elementy garderoby, spinki, przybory piśmienne, papierośnice. Duża część prezentowanych przedmiotów związana jest z samą karierą artystyczną Janusza Popławskiego. To płyty z ariami, piosenkami i pieśniami, libretta, afisze, programy przedstawień i koncertów. Wystawa będzie czynna do 28 lutego 2017.?php>

Zebrał Dariusz Kisiel