Nasz raport: Na 1 ofertę pracy przypada średnio 29 bezrobotnych. Statystyka swoje, życie swoje...

Jak to się dzieje, że wskaźniki bezrobocia są coraz niższe, ofert pracy więcej, a w opinii mieszkańców znalezienie dobrej i przede wszystkim popłatnej pracy - i to nie tylko w naszym mieście - staje się coraz trudniejsze? Przecież chyba statystyki nie są tworzone w oderwaniu od rzeczywistości, a mieszkańcy nie kłamią notorycznie... Postaramy się to wytłumaczyć...

Według danych Głównego Urzędu Statystycznego, w 2022 r. odnotowano spadek stopy bezrobocia i liczby bezrobotnych zarejestrowanych w urzędach pracy. Stopa bezrobocia w naszym województwie należała do wyższych w kraju i na koniec 2022 r. w gorszej sytuacji niż świętokrzyskie pozostawały trzy województwa: lubelskie (8,1%), warmińsko-mazurskie (8,7%) oraz podkarpackie (8,8%).

W urzędach pracy województwa świętokrzyskiego według stanu w dniu 31 grudnia 2022 r. zarejestrowanych było 34,0 tys. osób bezrobotnych. W porównaniu do sytuacji z końca 2021 r. liczba bezrobotnych zmniejszyła się o 10,5%.

Najwięcej bezrobotnych grupowało miasto na prawach powiatu Kielce oraz powiaty: kielecki, skarżyski i starachowicki. Łącznie w wymienionych powiatach zarejestrowanych było 45,7% ogółu bezrobotnych w województwie (w 2021 r. 47,8%). W sumie podregion kielecki skupiał 62,2% ogółu populacji bezrobotnych w województwie świętokrzyskim (w 2021 r. 63,5%). W skali roku spadek liczby bezrobotnych odnotowano we wszystkich powiatach województwa świętokrzyskiego, przy czym największy - w powiecie kieleckim (o 19,7%) oraz mieście na prawach powiatu Kielce (o 18,3%), a najmniejszy w powiecie sandomierskim (o 2,5%).

Stopa bezrobocia rejestrowanego na koniec grudnia 2022 r. osiągnęła poziom 7,7%, kształtując się niżej, niż przed rokiem (8,7%). W kraju stopa bezrobocia rejestrowanego wyniosła 5,2%, wobec 5,8% przed rokiem. Województwo świętokrzyskie należy więc do grupy województw o wysokiej stopie bezrobocia. Najniższą wartość wskaźnika odnotowano w województwie wielkopolskim (2,9%), natomiast w jeszcze trudniejszej sytuacji niż świętokrzyskie pozostawały województwa: lubelskie (8,1%), warmińsko-mazurskie (8,7%) oraz podkarpackie (8,8%). Najniższą stopę bezrobocia odnotowano w mieście na prawach powiatu Kielce (4,3%) oraz w powiecie buskim (4,5%), zaś najwyższą - w powiatach: opatowskim (16,0%), skarżyskim (14,6%), koneckim (10,9%) oraz kazimierskim (10,4%). W porównaniu z analogicznym okresem 2021 r. stopa bezrobocia obniżyła się we wszystkich powiatach województwa świętokrzyskiego, przy czym najbardziej w powiatach skarżyskim (o 1,9 p.proc.), kieleckim (o 1,8 p.proc.) i kazimierskim (o 1,5 p.proc.).

W końcu grudnia 2022 r. bez prawa do zasiłku pozostawało 29,2 tys. bezrobotnych, a ich udział w liczbie bezrobotnych wyniósł 85,7%, tj. o 0,5 p.proc. więcej niż przed rokiem. Bezrobotni będący w szczególnej sytuacji na rynku pracy (28,6 tys. osób) stanowili 83,9% ogółu bezrobotnych zarejestrowanych, tj. o 1,6 p.proc. mniej niż przed rokiem. Liczebność omawianej subpopulacji zmniejszyła się natomiast o 12,2%. Nadal największy odsetek stanowiły osoby długotrwale bezrobotne (52,9% ogólnej liczby bezrobotnych). Udział osób bezrobotnych w wieku powyżej 50 roku życia ukształtował się na poziomie 25,8%. Z kolei odsetek bezrobotnych w wieku do 30 lat wyniósł 25,0%, w tym osób do 25 roku życia 12,9%. Udział posiadających co najmniej jedno dziecko do 6 roku życia wyniósł 16,3%, a osób z niepełnosprawnością 8,2%. W ujęciu rocznym zmniejszyła się liczebność poszczególnych kategorii osób będących w szczególnej sytuacji na rynku pracy: najwięcej ubyło osób długotrwale bezrobotnych (o 17,5%) oraz osób posiadających co najmniej jedno dziecko do 6 roku życia (o 13,7%). Liczba osób w wieku 50 lat i więcej zmniejszyła się o 11,6%, a młodych bezrobotnych w wieku do 30 lat o 9,9%, w tym osób do 25 roku życia o 4,6%. Osób posiadających co najmniej jedno dziecko z niepełnosprawnością w wieku do 18 lat było mniej o 3,2%, a osób z niepełnosprawnością - o 1,9% mniej. W ujęciu rocznym zwiększyła się natomiast liczba osób, które korzystały ze świadczeń pomocy społecznej (o 8,3%).

Płeć to oczywista cecha wpływająca na sytuację na rynku pracy. W końcu grudnia 2022 r. w województwie świętokrzyskim, tak jak i w kraju, kobiety nadal stanowiły większość wśród bezrobotnych. Ich udział w populacji bezrobotnych w województwie świętokrzyskim wyniósł 51,1%. Na przestrzeni roku liczba bezrobotnych kobiet zmniejszyła się o 11,6% do 17,4 tys. osób. W tym samym czasie populacja bezrobotnych mężczyzn obniżyła się o 9,4% do 16,6 tys. osób, natomiast udział wzrósł o 0,6 p.proc. do 48,9%.

Okazuje się, że bezrobocie w większym stopniu dotyka tereny wiejskie. W końcu grudnia 2022 r. mieszkańcy wsi stanowili 54,4% ogółu zarejestrowanych w urzędach pracy. Na przestrzeni roku liczebność bezrobotnych mieszkańców wsi obniżyła się o 10,9% do 18,5 tys. osób, natomiast udział zmniejszył się o 0,2 p.proc.

Bezrobocie nadal dotyczyło przede wszystkim ludzi młodych, których wiek nie przekroczył 35 lat. W końcu grudnia 2022 r. najliczniejszą grupę wśród bezrobotnych stanowiły osoby w wieku 25-34 lata, przy czym ich odsetek w ogólnej liczbie bezrobotnych zmniejszył się o 1,2 p.proc. do 25,3%. Bezrobotni, którzy nie ukończyli 25 roku życia stanowili 12,9%, tj. o 0,8 p.proc. więcej niż przed rokiem. Na przestrzeni roku zwiększyły się udziały osób bezrobotnych w wieku: 45-54 lata - o 0,8 p.proc. do 20,1% oraz 35-44 lata - o 0,2 p.proc. do 25,2%, zmniejszył się natomiast udział osób w wieku 55 lat i więcej - o 0,6 p.proc. do 16,5%.

Bezrobociem zagrożone są przede wszystkim osoby legitymujące się niskim poziomem wykształcenia. Osoby z wykształceniem zasadniczym zawodowym/branżowym oraz co najwyżej gimnazjalnym stanowiły łącznie ponad 45% ogółu bezrobotnych (odpowiednio 25,7%, tj. o 0,1 p.proc. mniej niż w 2021 r. oraz 19,6%, tj. o 0,3 p.proc. mniej niż w 2021 r.). Osoby z wykształceniem policealnym i średnim zawodowym stanowiły 26,0%, tj. o 0,4 p.proc. więcej niż w 2021 r. Najmniej liczną zbiorowość bezrobotnych stanowiły osoby legitymujące się wykształceniem średnim ogólnokształcącym (11,6%, tj. o 0,1 p.proc. więcej niż w 2021 r.) oraz wyższym (17,1%, tj. o 0,1 p.proc. mniej niż w 2021 r.).

Biorąc pod uwagę kryterium czasu pozostawania bez pracy, w strukturze bezrobotnych zarejestrowanych w urzędach pracy w 2022 r. odnotowano wzrost udziału osób pozostających bez pracy do 1 roku - o 6,5 p.proc. do 59,0%. Spośród wskazanych osób najbardziej zwiększył się odsetek bezrobotnych pozostających bez pracy 1-3 miesiące (o 3,2 p.proc. do 18,6%), a także 3-6 miesięcy (o 1,9 p.proc. do 14,9%) i do 1 miesiąca (o 1,5 p.proc. do 10,4%).

W najtrudniejszej sytuacji pozostają osoby bez stażu pracy lub ze stażem do 5 lat. Na koniec 2022 r. osoby te łącznie stanowiły 61,4%, tj. o 0,3 p.proc. więcej niż przed rokiem. W porównaniu z rokiem poprzednim pogorszyła się sytuacja osób o małym doświadczeniu zawodowym. Zwiększyły się udziały osób, które przepracowały do 1 roku oraz osób ze stażem 1-5 lat (w obu przypadkach wzrost o 0,2 p.proc. odpowiednio do 20,2% oraz do 26,6%). Poprawiła się natomiast sytuacja osób o większym doświadczeniu zawodowym. Zmniejszyły się udziały osób, które przepracowały 10-20 lat oraz ponad 30 lat (w obu przypadkach spadek o 0,2 p.proc. odpowiednio do 13,9% oraz 2,2%). Pomimo spadku liczebności w skali roku (o 10,5% do 29,1 tys. osób) osoby poprzednio pracujące nadal stanowiły 85,4% ogółu bezrobotnych pozostających w ewidencji urzędów pracy w końcu okresu sprawozdawczego.

Bilans bezrobotnych w województwie świętokrzyskim kształtował się korzystnie. W ciągu 2022 r. zarejestrowano o 4,0 tys. mniej osób niż wyłączono z ewidencji. Przed rokiem wyrejestrowania przeważały zarejestrowania o 6,8 tys. osób.

W 2022 r. w województwie świętokrzyskim liczba nowo zarejestrowanych bezrobotnych wyniosła 54,3 tys. osób i była większa niż przed rokiem (o 3,1 tys., tj. o 6,1%). Wśród rejestrujących się nieznacznie przeważały kobiety, stanowiąc 50,1% (o 0,8 p.proc. więcej niż przed rokiem). W skali roku wśród nowo zarejestrowanych zwiększyły się udziały zwolnionych z przyczyn dotyczących zakładu pracy (o 0,1 p.proc. do 3,7%).

Z ewidencji bezrobotnych w województwie świętokrzyskim w ciągu 2022 r. skreślono 58,3 tys. osób, tj. więcej o 0,3 tys. (o 0,5%) niż przed rokiem. Główną przyczyną wyrejestrowania pozostało podjęcie pracy, w wyniku czego z rejestru bezrobotnych skreślono 29,6 tys. osób (wobec 33,0 tys. przed rokiem). Udział tej kategorii bezrobotnych w ogólnej liczbie wyrejestrowanych zmniejszył się w ujęciu rocznym o 6,0 p.proc. do 50,8%, w tym udział osób podejmujących pracę niesubsydiowaną zmniejszył się z 44,6% do 39,0%. Wzrosły natomiast odsetki osób wykreślonych z ewidencji urzędów pracy w efekcie: niepotwierdzenia gotowości do podjęcia pracy (o 2,4 p.proc. do 12,6%), odmowy bez uzasadnionej przyczyny przyjęcia propozycji odpowiedniej pracy lub innej formy pomocy (o 2,1 p.proc. do 6,1%), rozpoczęcia stażu (o 1,0 p.proc. do 11,1%), dobrowolnej rezygnacji ze statusu bezrobotnego (o 0,7 p.proc. do 7,0%) oraz podjęcia szkolenia u pracodawców (o 0,2 p.proc. do 2,2%).

Wskaźnik płynności rynku pracy w 2022 r. ukształtował się na poziomie o 9,9 p.proc. niższym niż w 2021 r. i wynosił 54,5%. Relacja ta jest efektem spadku liczby osób wyrejestrowanych z powodu podjęcia pracy i wzrostu liczby osób rejestrujących się w urzędach pracy - ich dynamiki wyniosły odpowiednio: 89,8 i 106,1.

W 2022 r. do powiatowych urzędów pracy w województwie świętokrzyskim wpłynęło 27,6 tys. ofert pracy, tj. o 6,0% więcej niż rok wcześniej. Wśród zgłoszonych ofert w dalszym ciągu znaczący odsetek stanowiły miejsca aktywizacji zawodowej (25,7%, wobec 25,5% w 2021 r.), a niemal co czwarta oferta dotyczyła stażu. Propozycje dotyczące niesubsydiowanych miejsc zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej stanowiły 57,8% puli ofert (w 2021 r. 57,3%).

W końcu grudnia 2022 r. na 1 ofertę pracy w województwie przypadało 29 bezrobotnych (przed rokiem 25). Wskaźnik ten był o 11 osób wyższy niż w kraju. Biorąc pod uwagę zróżnicowanie terytorialne w województwie, wzrost wskaźnika odnotowano w ośmiu powiatach: największy w powiecie kazimierskim (o 187 osób do 211 bezrobotnych na 1 ofertę pracy) i opatowskim (o 181 osób do 281), najmniejszy w powiecie buskim (o 6 osób do 28). Korzystniejsza sytuacja niż przed rokiem wystąpiła w pięciu powiatach. Największy spadek liczby bezrobotnych na 1 ofertę pracy odnotowano w powiecie włoszczowskim (o 194 osoby do 225), najmniejszy zaś w powiecie jędrzejowskim (o 1 osobę do 6 bezrobotnych na 1 ofertę). To właśnie w powiecie jędrzejowskim sytuacja była najkorzystniej, natomiast najwięcej osób bezrobotnych na 1 ofertę pracy odnotowano w powiatach opatowskim i włoszczowski (odpowiednio 281 i 225). W Kielcach nie odnotowano zmian, nadal na 1 ofertę pracy przypada 15 bezrobotnych.