Zamknij

Krzemionki Stefana Krukowskiego

11:52, 20.06.2023 Aktualizacja: 11:53, 20.06.2023
Skomentuj

Podczas obchodów Europejskich Dni Archeologii w Krzemionkach odbył się wernisaż wystawy autorstwa Marka Zalewskiego z Państwowego Muzeum Archeologicznego w Warszawie "Krzemionki Stefana Krukowskiego". Ekspozycja prezentuje około 30 zdjęć ze zbiorów PMA wykonanych w okresie działalności Stefana Krukowskiego w Krzemionkach, czyli w latach 20. i 30 XX w. Można również zobaczyć zabytki archeologiczne związane z pozyskiwaniem krzemienia odkryte podczas badań prowadzonych przez Krukowskiego w okresie międzywojennym. Ekspozycja jest dostępna do końca sierpnia.

?php>?php>?php>

Wystawa opowiada o tym, że kiedy w 1922 roku geolog Jan Samsonowicz odkrył w okolicy osady Krzemionki ślady po prehistorycznych kopalniach krzemienia pasiastego zdobytą wiedzą podzielił się z archeologiem Stefanem Krukowskim, dzięki determinacji którego oraz Państwowego Muzeum Archeologicznego w Warszawie powstrzymano proces niszczenia unikatowego obiektu, a w 1928 roku utworzony został pierwszy w Polsce i jeden z pierwszych w Europie rezerwat archeologiczny. 

?php>

Musimy wiedzieć, że na początku XX wieku nastąpiła parcelacja majątku hrabiego Aleksandra  Druckiego-Lubeckiego obejmująca rejon wsi Ruda Kościelna. Wykarczowano las, a teren podzielono na działki i sprzedano. Powstała osada Krzemionki, której mieszkańcy starali się przygotować wykupioną ziemię do uprawy roli. Nie było to sprawą łatwą, bo znaczna część terenu była mocno pofałdowana, a w glebie występowało dużo gruzu wapiennego. Las ochronił teren prehistorycznych kopalń i dlatego przetrwały na nim ślady dołów po szybach górniczych oraz hałdach. Stefan Krukowski zdawał sobie sprawę z tego, że priorytetem jest ochronienie tego terenu przed zniszczeniem. Starał się, by władze lokalne zabezpieczyły go wydając zakaz eksploatacji wapienia przez ludność Krzemionek i okolicznych wsi.

?php>

Mieszkańcom Krzemionek trudno było utrzymać się wyłącznie z uprawy roli. Zorientowali się, że dodatkowym źródłem dochodów może być pozyskiwanie występującego na tym terenie wapienia. Surowiec był skupowany przez działające w Ostrowcu huty i wykorzystywany w procesie wytapiania żelaza. Mieszkańcy Krzemionek pozyskiwali wapień z prehistorycznych wyrobisk, a przez to niszczyli cenny zabytek przeszłości.

?php>

W ochronę przed jego niszczeniem włączyli się aktywnie członkowie działającego w Ostrowcu Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego. Wspierali badania, a także utworzyli w 1926 roku Muzeum Ziemi Opatowskiej. Prezentowano w nim pochodzące z Krzemionek narzędzia górnicze i półwytwory wytwarzanych na terenie kopalń siekier.

?php>?php>

W 1925 roku Stefan Krukowski przygotował raport o stanie obiektu oraz konieczności jego ochrony poprzez wykupienie wszystkich działek obejmujących teren prehistorycznych kopalń. Efektem tych zabiegów było powołanie w 1928 roiku przez Państwowe Muzuem  Archeologiczne w Warszawie rezerwatu archeologicznego, który stał się oddziałem stołecznej instytucji.  Stefan Krukowski jako kustosz PMA w Warszawie pełnił funkcję kierownika rezerwatu w Krzemionkach. Zajmował się jego administrowaniem, ale także prowadził badania wykopaliskowe w obrębie kilku kopalń, a wyloty szybów zabezpieczał specjalnymi konstrukcjami drewnianymi.   Wyniki swych badań publikował na łamach czasopisma "Ziemia". Przygotował monografię prehistorycznych kopalń krzemienia pasiastego, która ukazała się drukiem przed II WŚ. Była to pionierska praca naukowa w dziedzinie prehistorycznego górnictwa krzemienia.

?php>

Do 1939 roku wykupiono 2/3 działek, obejmujących tereny prehistorycznych kopalń krzemienia. Ochroniony został pierwszy w Polsce rezerwat archeologiczny. Po II WŚ Stefan Krukowski nie wrócił do badań w Krzemionkach. Rezerwat stał się oddziałem PMA, a od 1978 roku Muzuem Regionalnym w Ostrowcu. Jednakże dzieło Stefana Krukowskiego kontynuowały pokolenia archeologów, czego efektem był wpis Krzemionek na listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.

?php>?php>?php>
(Dariusz Kisiel)

Co sądzisz na ten temat?

podoba mi się 0
nie podoba mi się 0
śmieszne 0
szokujące 0
przykre 0
wkurzające 0
Nie przegap żadnego newsa, zaobserwuj nas na
GOOGLE NEWS
facebookFacebook
twitter
wykopWykop
komentarzeKomentarze

komentarz(0)

Brak komentarza, Twój może być pierwszy.

Dodaj komentarz


Dodaj komentarz

🙂🤣😐🙄😮🙁😥😭
😠😡🤠👍👎❤️🔥💩 Zamknij

Użytkowniku, pamiętaj, że w Internecie nie jesteś anonimowy. Ponosisz odpowiedzialność za treści zamieszczane na portalu ostrowiecka.pl. Dodanie opinii jest równoznaczne z akceptacją Regulaminu portalu. Jeśli zauważyłeś, że któraś opinia łamie prawo lub dobry obyczaj - powiadom nas [email protected] lub użyj przycisku Zgłoś komentarz

0%