Dąb Bartek online
Edyta Nowicka ? kierownik Zespołu ds. Promocji i Mediów Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Radomiu poinformowała nas, że dąb Bartek można już oglądać online.
Monitoring znacząco zwiększa bezpieczeństwo drzewa. Jest też dodatkową atrakcją dla turystów i licznych entuzjastów tego legendarnego pomnika przyrody.
W pobliżu Bartka zostały zamontowane dwie kamery, a w pobliskiej leśniczówce sprzęt informatyczny, który umożliwia przesyłanie strumienia danych. Każdy przez 24 godziny może zobaczyć jak wygląda dąb Bartek, jakie działania prowadzone są w związku z jego ochroną, a także kto go odwiedza. Można także z poziomu strony internetowej zrobić sobie zdjęcie z dębem Bartkiem i wysłać je znajomym.
Dla tych, którzy chcieliby zobaczyć, jak Bartek wygląda w innych niż obecna porach roku leśnicy przygotowali film o Bartku oraz wirtualny spacer wokół drzewa. Film powstał w technologii video 360 stopni, można w nim zobaczyć naziemne ujęcia drzewa, a także widok na Bartka i okolicę z lotu ptaka. Nowoczesny sposób przekazu pozwala na to, by sam oglądający był bezpośrednim uczestnikiem interakcji z obrazem poprzez ekran dotykowy urządzenia odtwarzającego lub za pomocą kursora myszki. Film można oglądać w googlach VR (rzeczywistość wirtualna). Podczas wirtualnego spaceru można poznać roczny cykl rozwoju drzewa ? zobaczymy naziemne panoramy wiosną, latem i jesienią, a wkrótce także dąb Bartek w zimowej scenerii.
Działania leśników związane z dębem Bartkiem to część realizowanego przez Lasy Państwowe projektu dotyczącego kompleksowej ochrony, promocji i zachowania tego legendarnego drzewa. Pieniądze na program pochodzą z funduszu leśnego LP.
Efektem projektu będzie wypracowanie przez leśników sposobu postępowania z wiekowymi drzewami, przydatnego dla ratowania innych pomników przyrody. Dzięki monitoringowi z funkcją online będziemy mogli na bieżąco śledzić działania leśników związane z ochroną i zachowaniem tego wyjątkowego drzewa. Już wiosną będzie można obserwować działania naukowców z Instytutu Badawczego Leśnictwa, którzy na zlecenie Lasów Państwowych będą kontynuowali rozpoczęte w tym roku badania dotyczące fitopatologii, entomologii, hydrologii, fizjologii roślin, rozmnażania, statyki, a także różnorodności biologicznej związanej z Bartkiem. Obecnie obserwując obraz online możemy zobaczyć nie tylko drzewo, ale też nowe ogrodzenie wokół Bartka, a także turystów, dla których odwiedziny u Bartka to obowiązkowy punkt wyjazdów w świętokrzyskie.
Dąb Bartek to najsłynniejsze polskie drzewo pomnikowe, a jego stan i działania ochronne wzbudzają wiele zainteresowania różnych środowisk. Aby kompleksowo rozpoznać jego kondycję zdrowotną, a na podstawie wykonanych badań podjąć decyzję o kierunku ochrony leśnicy podjęli szereg działań. Pierwszym krokiem było formalne przejęcie przez Nadleśnictwo Zagnańsk od gminy Zagnańsk nadzoru nad pomnikiem przyrody. Współpraca z samorządowcami trwa nadal.
Bartek to największa atrakcja turystyczna gminy, a nawet województwa świętokrzyskiego. Nadleśnictwo Zagnańsk i Urząd Gminy w Zagnańsku pod hasłem Bartek nasz wspólny znajomy realizują szereg działań w obszarze turystyki, edukacji i promocji. Leśnicy opracowali projekt zagospodarowania turystycznego bezpośredniej okolicy drzewa, a gmina stara się o środki na budowę Centrum Edukacyjnego Fauny i Flory Gór Świętokrzyskich. Ponieważ liczba turystów, którzy odwiedzają Bartka to tysiące osób rocznie konieczna jest nowa infrastruktura, która pozwoli na bezpieczne dla drzewa zwiedzanie. Obraz Bartka dostępny online będzie także atrakcją dla turystów i licznych sympatyków tego drzewa, dla których często ma on wartość sentymentalną. Warto chociażby wspomnieć, że tu, obok Bartka w Technikum Leśnym w Zagnańsku wykształciło się wielu leśników, a do dziś w pobliżu drzewa odbywa się ?pasowanie na Borusa? ? swoisty chrzest bojowy dla uczniów klas pierwszych.
Główny kierunek działań realizowanych w projekcie dotyczy określenia stanu zdrowotnego i statyki drzewa. Badania zlecone przez leśników realizowane są przez naukowców koordynowanych przez Instytut Badawczy Leśnictwa. Wstępnie już wiemy, że jak na swój wiek i historię, której był świadkiem (w tym pożar w pobliżu ? rok 1905) Bartek ma dobrą kondycję. Potwierdziły to badania fitopatologiczne i entomologiczne. Leśnicy czekają na wynik jednej z najważniejszych ekspertyz ? wytrzymałości pnia drzewa wykonywanej przez Politechnikę Łódzką oraz specjalistów z zakresu dendrologii. W tym celu jesienią wykonane zostały badania z użyciem sonicznego tomografu komputerowego, które pomogą w określeniu, czy istniejące podpory są wystarczające, lub czy konieczne będzie ich wzmocnienie albo zastosowanie nowego rozwiązania.
Projekt zakłada nie tylko ochronę, ale i zachowanie Bartka poprzez próbę jego rozmnażania. Realizowane jest rozmnażanie wegetatywne ? dzięki pobranym fragmentom drzewa i pracy leśników z Arboretum Leśnego przy Nadleśnictwie Syców doczekaliśmy się kilkuset ?Bartusiów?. W ostatnich latach w ramach badań zleconych przez Dyrekcję Generalną Lasów Państwowych naukowcy z Instytutu Dendrologii Polskiej Akademii Nauk w Kórniku próbują rozmnażać Bartka także z wykorzystaniem kultur in vitro ? już wiemy, że Bartek jest trudny do odtworzenia, ale próby uzyskania klonów wciąż trwają. W tym roku udało się też zebrać kilkadziesiąt żołędzi ? co u Bartka jest niezwykle rzadkie. Zostały one przekazane do Nadleśnictwa Daleszyce, gdzie w Gospodarstwie Nasienno-Szkółkarskim leśnicy będą próbowali wyhodować ?Bartusie?.
Bartek żyje już blisko 700 lat i jak wskazują badania ? pomimo burzliwej historii, której nieraz był świadkiem ma się całkiem nieźle. Miejmy nadzieję, że leśnikom uda się zachować go jak najdłużej. Mimo potężnych rozmiarów ? ma 28,5 m wysokości i 13,4 m obwodu mierzonego przy ziemi działania na rzecz jego ochrony muszą być ostrożne i przemyślane.
