Prof. Robert Kotowski: „Krzemionki są świetnym przykładem znaczenia muzeów w rozwoju lokalnym”
-W Krzemionkach odbyło spotkanie przedstawicieli samorządów województw, dotyczące sfery kultury i dziedzictwa narodowego. O czym toczyła się dyskusja i do jakich konkluzji doprowadziła?
-Rozmawialiśmy o roli muzeów w rozwoju lokalnym, budowie strategii i lokalnych inicjatyw – mówi prof. Robert Kotowski. -Muzea stanowią bardzo istotny element dla społecznego i kulturalnego wymiaru każdego regionu. Ponad 80 procent muzeów znajduje się w zarządzie samorządów. Dlatego spotkanie samorządowe w Krzemionkach stanowiło doskonałe forum i okazję do tego, by rozmawiać o tym, jak jeszcze lepiej wykorzystać potencjał muzeów w coraz liczniejszych obszarach oddziaływania, nie tylko kulturowym, naukowym, edukacyjnym, estetyki, ale również w jak najszerszym znaczeniu społecznym.
-Panie profesorze, kilkanaście lat temu naukowcy z Polskiej Akademii Nauk bili na alarm, że powiat nie jest w stanie, głównie z przyczyn finansowych, zapewnić Krzemionkom jako muzeum zarówno odpowiedniego zabezpieczenia neolitycznych kopalni, rozwoju placówki, jak i niezbędnych badań. Broniliśmy wtedy powiatu i Krzemionek, jak niepodległości. Dziś muzeum zarządza powiat wespół z ministerstwem. Czy uważa pan, że to dobry przykład znaczenia Krzemionek, które dziś szczycą się wpisem na Światową Listę Dziedzictwa UNESCO?
-Bardzo dobry przykład. Krzemionki, choćby z tego powodu, o którym pan mówi, są doskonałym miejscem wymiany poglądów związanych z rolą i znaczeniem takich placówek. Pokazują przykład ogromnego i niezwykle dobrego rozwoju. Gdyby nie potencjał Krzemionek, nigdy ministerstwo kultury nie podjęłoby się roli współprowadzenia muzeum, jako unikalnego świadectwa górnictwa neolitycznego. Dziś muzeum krzemionkowskie pokazuje z jednej strony, jak wielkie ma znaczenie, a z drugiej strony wskazuje na to, że coraz częściej w całej Polsce samorządy nie są w stanie udźwignąć ciężaru finansowego utrzymania placówek muzealnych. Nic więc dziwnego, że nasze państwo partycypuje w organizacji Krzemionek, co w perspektywie otwiera przed nimi zupełnie nowe szanse i możliwości.
-Czy podziela pan opinie, że pandemia na długie lata zakłóci życie działalność muzeów?
-Nie zgadzam się z takimi tezami. Ludzie przez pandemię nie odzwyczaili się od kultury, wręcz tęsknili za nią. Sposób przeniesienia jej do sieci w czasie lockdownu rzeczywiście sprawdził się, ale obecnie obserwujemy duże zainteresowanie odwiedzinami placówek kultury. Miłośnicy muzeów byli i są głodni odwiedzin sal ekspozycyjnych.
-Dziękuję za rozmowę.
Prof. Robert Kotowski prowadzi badania naukowe, dotyczące dziedzictwa kulturowego, historii społecznej XX wieku, historii kobiet, muzealnictwa i nowoczesnych systemów zarządzania instytucjami muzealnymi. Od 2010 roku jest dyrektorem Muzeum Narodowego w Kielcach. Pełni funkcję redaktora naczelnego Rocznika Muzeum Narodowego w Kielcach. Jest członkiem Rad Muzeów m.in. Muzeum Narodowego w Gdańsku, Muzeum Literatury w Warszawie, Muzeum Łazienki Królewskie, a także członkiem Rady ds. Muzeów i Miejsc Pamięci przy Ministrze Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
